Κραυγή απόγνωσης της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, σχετικά με τη γραφειοκρατία που διέπει την εφαρμογή των ρυθμίσεων του νόμου για την έρευνα καθώς όπως τονίζουν σε επιστολή τους, χρειάζονται τουλάχιστον έξι ή επτά υπογραφές προκειμένου να εγκριθεί μία δαπάνη των 100 ευρώ.
Όπως καταγγέλλουν , οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν από τη σταδιακή αύξηση των κονδυλίων για χρηματοδότηση της έρευνας τα τελευταία δύο χρόνια ανατρέπονται καθώς – σημειώνουν – ο υπότιτλος για την εφαρμογή των ρυθμίσεων του Ν.4485/2017 που διέπουν τους ειδικούς Λογαριασμούς Έρευνας (ΕΛΚΕ) των Ερευνητικών Κέντρων των ΑΕΙ θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη φράση «Η γραφειοκρατία σκοτώνει την έρευνα».
Στην επιστολή τους σημειώνουν μεταξύ άλλων, χρειάζονται τουλάχιστον έξι ή επτά υπογραφές για να εγκριθεί μία δαπάνη των 100 Ευρώ (π.χ. αναλώσιμα, συμμετοχή σε συνέδριο), «ενώ πολλές φορές το ίδιο άτομο, ο Διατάκτης (νέος όρος στην έρευνα, λόγω της εμπλοκής μας στο δημόσιο λογιστικό) καλείται να υπογράψει δύο φορές για την ίδια δαπάνη.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να εγκριθεί μία δαπάνη 100 Ευρώ; Οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από δύο μέχρι πολλές εβδομάδες. Αν η δαπάνη είναι πάνω από 1000 Ευρώ (π.χ. επισκευή εξοπλισμού, προμήθεια ανταλλακτικού ενός επιστημονικού οργάνου), προστίθεται και η υποχρέωση για ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ.
Αν είναι πάνω από 2500 Ευρώ (π.χ. δημοσίευση σε open access περιοδικό, αγορά επιστημονικού εξοπλισμού ή εξαρτημάτων του), πρέπει να υπογραφεί και Σύμβαση με τον υποψήφιο προμηθευτή είτε είναι στην Ελλάδα είτε πρόκειται για εταιρεία στο εξωτερικό.
Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να υπογραφεί η «Απόφαση Ανάληψης Υποχρέωσης» (νέος όρος για την κοινότητά μας που εισήχθηκε με το νέο νόμο). Καμία δαπάνη δεν μπορεί να υλοποιηθεί, αν δεν έχει εκ των προτέρων προβλεφθεί και περιγραφεί με ακρίβεια και με τους σωστούς κωδικούς CPV (άλλος ένας νέος όρος), ενώ βεβαίως πρέπει να αποφεύγεται η οποιαδήποτε υπόνοια κατάτμησης!».
Τα παραπάνω – όπως αναφέρει η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών – «αναφέρονται στην έγκριση μιας δαπάνης την οποία ακολουθεί το στάδιο της υλοποίησης. Αν χρειάζονται κάποιες εβδομάδες για την απλή έγκριση, απαιτούνται κάποιοι μήνες για την υλοποίηση.
Άλλο ένα πεδίο, για το οποίο ο ερευνητής – Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου, για την υλοποίηση του οποίου είναι απαραίτητη η δαπάνη, θα πρέπει να αφιερώσει πληθώρα ανθρωπο-ωρών. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να τονίσουμε τις ποικιλώνυμες ιδιαιτερότητες που έχουν οι δαπάνες των ειδικών υλικών, προμηθειών και παροχών που απαιτούνται για τη διεξαγωγή αυτής της «άγνωστης» για το δημόσιο λογιστικό ερευνητικής δραστηριότητας».
Σε αδιέξοδο οι ερευνητικές δραστηριότητες
Στην επιστολή τους, προς τον πρωθυπουργό, οι ερευνητές αναφέρουν ακόμη πως «οι διατάξεις του Ν. 4485/2017 και ο τρόπος εφαρμογής τους στα Ερευνητικά Κέντρα έχουν ήδη οδηγήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες σε αδιέξοδο. Οι ερευνητικοί φορείς της χώρας μετατρέπονται από φορείς υλοποίησης έρευνας και νέας γνώσης σε κέντρα λογιστικών διεκπεραιώσεων.
Όσοι ερευνητές επιμένουν ακόμη να υλοποιούν ερευνητικά προγράμματα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις νεόφερτες δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατον να ανταποκριθούν στις ερευνητικές απαιτήσεις των έργων και στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει ως Επιστημονικοί Υπεύθυνοι σε εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή έργα».
Ως Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, καταλήγουν, «απευθυνόμαστε προς εσάς, ζητώντας η Κυβέρνησή σας να αναλάβει τις κατάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη μη εφαρμογή του γραφειοκρατικού και άκρως δυσλειτουργικού νομικού πλαισίου που ενέταξε τους ΕΛΚΕ των Ερευνητικών Κέντρων στο Δημόσιο Λογιστικό (Ν.4485/2017), καθώς και για τη νομοθέτηση ρυθμίσεων που θα εξαιρούν την Έρευνα από δημοσιονομικές αγκυλώσεις και θα διευκολύνουν την ευελιξία στη διαχείριση των κονδυλίων έρευνας, ώστε να αυξηθεί η απορρόφηση και η αξιοποίηση των ερευνητικών πόρων. Σας ζητούμε να κάνετε πράξη τη φράση σας: «Αν δώσουμε ανάσα στην έρευνα θα κάνουμε θαύματα»!
