Μόνο ένα βουνό από στοιβαγμένα σωσίβια σε ακτές ελληνικών νησιών, θυμίζει το επικίνδυνο ταξίδι χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών από τα παγωμένα νερά του Αιγαίου στο ευρωπαϊκό όνειρο.
Ένα χρόνο μετά το σφράγισμα της λεγόμενης βαλκανικής οδού απομονώνοντας την Ελλάδα από τις χώρες της βόρειας Ευρώπης ο αριθμός των προσφύγων μειώθηκε δραστικά μέσα σε αυτό το διάστημα αλλά οι πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα.
«Το ευχάριστο είναι ότι δεν υπάρχουν νέοι πνιγμοί σε αυτό το επικίνδυνο ταξίδι ανάμεσα στα τουρκικά και ελληνικά παράλια όπως πριν από δύο χρόνια» θυμίζει Έλληνας αξιωματικός της ακτοφυλακής μιλώντας στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Τους δύο πρώτους μήνες του 2016 ήρθαν 124.500 πρόσφυγες και μετανάστες από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά για να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την βόρεια Ευρώπη.
Εφέτος, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ήρθαν 2379. Σε αυτό συνέβαλε η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, η οποία υπεγράφη πέρυσι τον Μάρτιο και η οποία προβλέπει ότι όποιος πρόσφυγας καταφεύγει στα ελληνικά νησιά και δεν πάρει άσυλο, θα επαναπροωθείται πίσω στην Τουρκία. Μέχρι στιγμής μόνο 900 πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν. Παρά τις άκρως τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Γερμανία και την Τουρκία ο πρόεδρος Ερντογάν εφαρμόζει τη συμφωνία που θα του αποφέρει περισσότερα από 3 δις ευρώ στα κρατικά ταμεία, σε μια περίοδο που η χώρα του αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά προβλήματα.
Βέβαια το προσφυγικό δεν έχει λυθεί στη ρίζα του, όπως ήταν ο διακηρυγμένος στόχος. Το μεγαλύτερο βάρος επωμίζεται η Ελλάδα. 61.000 πρόσφυγες είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα, αρκετοί διαμένουν σε καταυλισμούς που δεν περιποιούν τιμή σε μια δυτική χώρα. Οι πρόσφυγες περιμένουν μέχρις ότου κριθεί η αίτηση ασύλου που έχουν υποβάλει αλλά η όλη διαδικασία τραβά σε μάκρος ελλείψει δικαστών με εμπειρία σε υποθέσεις ασύλου. Η ΕΕ έχει αποστείλει ένα πολύ μικρό αριθμό από τους 400 που είχε αρχικά υποσχεθεί.
Επιλεκτική αλληλεγγύη
Η άρνηση χωρών της ανατολικής Ευρώπης να δεχθούν την μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία παρά τις δεσμευτικές αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
Επιβεβαιωμένος αισθάνεται ο υπ. Εξωτερικών της Αυστρίας Κουρτς για την πρωτοβουλία του να κλείσει ο βαλκανικός διάδρομος. Θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν επλήγη περισσότερο από άλλες χώρες.
Ωστόσο, λίγες ημέρες πριν το Συμβούλιο Κορυφής των Βρυξελλών ο καγκελάριος της Αυστρίας Κρίστιαν Κερν επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων την ιδέα μείωσης των κοινοτικών πόρων σε χώρες που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt o Κέρν επικαλέστηκε το επιχείρημα της κοινοτικής αλληλεγγύης, λέγοντας ότι η επιλεκτική αλληλεγγύη μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά και σε επιλεκτική ετοιμότητα καταβολής κοινοτικών πόρων από τις χώρες που καταβάλουν περισσότερες εισφορές από όσες λαμβάνουν.
Ο αυστριακός καγκελάριος διευκρινίζει ότι χωρίς να απειλεί κάποιον, «η Γερμανία και Αυστρία θα δυσκολευτούν να χορηγήσουν δισεκατομμύρια ευρώ στον κοινοτικό προϋπολογισμό, εάν…είναι αδύνατη η δίκαιη κατανομή των προσφύγων».
Η Πολωνία είναι η χώρα που λαμβάνει τους περισσότερους κοινοτικούς πόρους, γύρω στα 9,5 δις ευρώ, ακολουθούμενη από τη Τσεχία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Αυτές είναι παράλληλα και οι χώρες που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες από τους 98.000 που πρέπει να μετεγκατασταθούν μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Η Πολωνία δεν έχει δεχθεί ούτε έναν πρόσφυγα, ενώ θα έπρεπε να έχει υποδεχθεί 6.182.
Η Τσεχία πάλι από 2.679 πρόσφυγες που της αναλογούσαν, έχει προσφέρει κατάλυμα μόνο σε 12.
Ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος ανέφερε ως ενδεχόμενο να προσφύγει δικαστικά εναντίον αυτών των χωρών αν και δεν υπάρχουν πιθανότητες επιτυχίας γιατί οι διαδικασίες είναι μακροχρόνιες.
