Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν άρχισε η Τρίτη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να ασχοληθούν με την δημιουργία του νέου Συντάγματος των Θαλασσών και των Ωκεανών αφού το νερό καλύπτει το 71% του πλανήτη Γη. Έτσι άρχισαν να μελετούν όχι μόνο τις επιπτώσεις για την Αμερική αλλά και για άλλα παράκτια κράτη.
Το 1974 η CIA εκπόνησε μελέτες για την τότε Σοβιετική Ένωση, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρουμανία, την Αργεντινή, την Κίνα, την Ταϊλάνδη και την Ελλάδα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν άρχισε η Τρίτη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο τη Θάλασσας, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να ασχοληθούν με την δημιουργία του νέου Συντάγματος των Θαλασσών και των Ωκεανών αφού το νερό καλύπτει το 71% του πλανήτη Γη
Η απόρρητη μελέτη για την Ελλάδα συντάχθηκε τον Απρίλιο του 1974, με τίτλο «Law of the Sea Country Study – Greece» και αποχαρακτηρίστηκε το 2001.
Η έκθεση ασχολείται με τις γενικές θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης (τότε ήταν η περίοδος της χούντας), που αφορούσαν στο Καθεστώς των Νήσων, τα Όρια της Αιγιαλίτιδας Ζώνης, τα Στενά Διεθνούς Ναυσιπλοΐας, το Αρχιπέλαγος και την υφαλοκρηπίδα. Δεν υπάρχει κάποια αναφορά στην ΑΟΖ, επειδή το θέμα αυτό δεν είχε ακόμα συζητηθεί στη Διάσκεψη.
Η έκθεση στην αρχή, ασχολείται με γενικά θέματα, αναφέροντας ότι δεν υπάρχει περιοχή της Ελλάδας που να απέχει περισσότερο από 50 μίλια από την θάλασσα.
Ακολουθεί αναφορά στους ορυκτούς πόρους, επισημαίνοντας ότι από το 1968 δόθηκαν άδειες για έρευνες σε μια δωδεκάδα εταιρειών και η πρώτη ανακάλυψη έγινε έξω από την Θάσο, με τις τότε εκτιμήσεις για αποθέματα πετρελαίου 2,5 εκατ. τόνων και φυσικού αερίου 50 εκατ. κυβικών ποδιών.
Για την αλιεία αναφέρεται ότι οι Έλληνες δεν έχουν δείξει την κατάλληλη φροντίδα και εισάγουν το ένα τέταρτο της ζήτησης.
Η τότε έκθεση της CIA υποστήριζε πως η Ελλάδα δεν δείχνει ενδιαφέρον για άλλα μεταλλεύματα, που μπορεί να υπάρχουν στους βυθούς των θαλασσών της αλλά δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την προστασία των εναλίων αρχαιολογικών θησαυρών της.
Αναφερόμενοι στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό οι αναλυτές της CIA έχουν τη γνώμη ότι διέθετε τον μικρότερο στόλο από όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ και ήταν προσανατολισμένο στην προστασία της ηπειρωτικής χώρας.
Έκαναν επίσης μνεία στα αμερικανικά αντιτορπιλικά, που είχαν χρησιμοποιηθεί στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τότε είχαν δοθεί στην Ελλάδα με αποτέλεσμα το ελληνικό ναυτικό να διαθέτει καλύτερες δυνατότητες για να υπερασπιστεί τις ακτές και καλύτερη επιμελητεία υποστήριξης για την μεταφορά στρατευμάτων ανάμεσα στην ηπειρωτική χώρα και στα νησιά.
Το Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδας είχε αναπτύξει μια καλή συνεργασία με το ιταλικό ναυτικό αλλά σχεδόν μηδενική συνεργασία με το τουρκικό, που θεωρείται μια δυνητική εχθρική δύναμη.
Για την πολιτική που σκεφτόταν να ακολουθήσει η ελληνική κυβέρνηση, σχετικά με τις συζητήσεις που διεξάγονταν στον ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι αναλυτές της CIA πίστευαν ότι οι δικτάτορες στην Αθήνα δεν είχαν τα προσόντα να ασχοληθούν με θέματα διεθνούς δικαίου.
Καστελόριζο
Προηγούμενη έκθεση της CIA, τον Αύγουστο του 1964 με τίτλο «CASTELLORIZO (KASTELLORIZON) ISLAND (Turkish-Meis; Italian-Castelrosso; French-Chateau-Rouge)» δεν αμφισβητεί την ελληνικότητα του νησιού, επισημαίνοντας ότι κατοικείται από Έλληνες για εκατοντάδες χρόνια και ότι παραχωρήθηκε στην Ελλάδα από την Ιταλία το 1947. Αναφέρει, επίσης, ότι αποτελεί ένα σύμπλεγμα νήσων με τον Άγιο Γεώργιο, το Μαράθι, την Υψηλή (Στρογγυλό) και τα βράχια Βουτζάκι.
Το Καστελόριζο απέχει 1,25 ν.μ. από τις τουρκικές ακτές, 72 ν.μ. από την Ρόδο και 150 ν.μ. από την Κύπρο. Οι νησίδες ανάμεσα στην Στρογγύλη και τις τουρκικές ακτές ανήκουν στην Τουρκία.
Στη συνέχεια, η έκθεση περιγράφει την ιστορία του νησιού, τον πληθυσμό, την οικονομία του, τις τηλεπικοινωνίες, τα μεταφορικά μέσα και καταλήγει με αυτόν τον απίστευτο επίλογο: «Μια παράδοση του Καστελόριζου στην Τουρκία από την Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί γενναιόδωρη.
Το νησί είναι γενικά άγονο, δεν έχει κάποια γεωργική ή βιομηχανική μονάδα και υποστηρίζει έναν φθίνοντα πληθυσμό. Προσφέρει μόνο ένα προστατευμένο μικρό λιμάνι αλλά δεν είναι εξοπλισμένο με ναυτικές επιδιορθώσεις, αποθήκες ή διευκολύνσεις ανεφοδιασμού. Το Καστελόριζο δεν είναι κατάλληλο για την δημιουργία αεροδρομίου».
Ο Ρεξ Τίλλερσον και η ελληνοτουρκική ρήξη
Ξαφνικά τα σύννεφα στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος έχουν ένα βαθύ μαύρο χρώμα.
Ο σουλτάνος Ταγίπ Ερντογάν αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι η καρέκλα του έχει αρχίσει να τρίζει επικίνδυνα και προετοιμάζεται να παίξει το τελευταίο του χαρτί για την επιβίωσή του. Γι’ αυτό παίζει με την φωτιά παριστάνοντας τον φίλο του Πούτιν και θέλει να προμηθευτεί τα πιο σύγχρονα ρωσικά αντιαεροπορικά S-400, χωρίς να υπολογίζει τις αμερικανικές αντιδράσεις.
Ουδείς είναι σε θέση στην Ουάσιγκτον να πει τι ακριβώς σκέπτεται ο Ντόναλντ Τραμπ για τον Τούρκο «Σουλτάνο», μια και όλοι γνωρίζουν ότι αντιπαθεί ιδιαίτερα τους ισλαμιστές.
Έτσι η μοναδική διέξοδος για τον Ερντογάν απομένει να προσπαθήσει να παγιδεύσει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις σε μια κίνηση που θα έχει σαν αποτέλεσμα ακόμα και μια σύντομη σύγκρουση.
Οι Αμερικανοί γνωρίζουν ότι οι Τούρκοι θέλουν θάλασσα και όχι νησιά, αλλά για να αποκτήσουν θάλασσα πρέπει να έχουν νησιά. Για αυτόν τον λόγο εποφθαλμιούν το Καστελόριζο και δυο νησιά στο βόρειο Αιγαίο.
Βάσει του UNCLOS, το ποσοστό που δικαιούται η Τουρκία σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα είναι 7,5% της συνολικής έκτασης του Αιγαίου, όπως δείχνει ο χάρτης.
Αυτό τον «εφιαλτικό» για την Τουρκία χάρτη, βλέπει ο Ταγίπ Ερντογάν και αντιλαμβάνεται ότι δεν τον συμφέρει να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και προτιμά άλλους δρόμους.
Όπως, πρόσφατα έγραψε ο Μιχάλης Ιγνατίου: «Είναι, λοιπόν, πιθανή μία ελληνοτουρκική σύγκρουση; Η απάντηση αβίαστα είναι θετική-καταφατική, και όπως πάντα δεν είναι η Ελλάδα αυτή που θα την προκαλέσει. Η Τουρκία του ευρισκόμενου σε εξαιρετικά δύσκολη θέση Ταγίπ Ερντογάν, είναι απρόβλεπτη».
Η πρόταση του συντάκτη του άρθρου είναι πως «πρέπει ο Νίκος Κοτζιάς να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον και να συναντήσει τον Ρεξ Τίλλερσον».
Επισημαίνει ακόμη πως ο Ρεξ Τίλλερσον είναι ο πιο ικανός υπουργός του Ντόναλντ Τραμπ και ίσως ο μοναδικός από τη νέα κυβέρνηση που γνωρίζει τα θέματα του Δίκαιου της Θάλασσας.
Ως πρόεδρος της EXXONMOBIL υπήρξε άριστος γνώστης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας μια και η εταιρία του είχε αλωνίσει δεκάδες θαλάσσιες περιοχές για να εντοπίσει υδρογονάνθρακες. Η τελευταία ενέργειά του ως πρόεδρος της εταιρίας του ήταν να διεκδικήσει η EXXONMOBIL το οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ.
Το τελευταίο που θα ήθελε η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα ήταν ένα πολύ θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Ήδη έχουμε τα πρώτα δείγματα γραφής ότι οι Αμερικανοί που κυβερνούν σήμερα τις ΗΠΑ δεν συμπαθούν και μάλλον αντιπαθούν την σημερινή ελληνική κυβέρνηση. Πρέπει, επιτέλους, να σταματήσουμε να ασχολούμαστε με τα γνωμικά του Τσακαλώτου και να ασχοληθούμε, στα σοβαρά, με την κυβέρνηση Τραμπ. Όπως είπε κάποτε ο πρόεδρος Ρούσβελτ, «we have nothing to fear but fear itself».
Οι Τούρκοι ενημερώνουν Αμερικανούς για «δικαιώματα» στο Αιγαίο
Διεθνή εκστρατεία ενημέρωσης για το «καθεστώς» του Αιγαίου και τις τουρκικές διεκδικήσεις, τις οποίες παρουσιάζουν ως «δικαιώματα» έχουν ξεκινήσει από τις αρχές του μήνα, και συνεχίζουν μέχρι σήμερα οι Τούρκοι, οι οποίοι πληροφόρησαν ξένες κυβερνήσεις, ανάμεσα σε αυτές και τη νέα διακυβέρνηση, στην Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο δοτός πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ και ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ενημέρωσαν τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς και τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ρεξ Τίλλερσον, για την κατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα και ειδικά την περίπτωση του «καθεστώτος του Αιγαίου».
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι άκουσαν και δεν τοποθετήθηκαν επί της ουσίας, πέραν της αναφοράς για αυτοσυγκράτηση. Στη δική τους ατζέντα βασικά θέματα συζήτησης ήταν η τρομοκρατία και συγκεκριμένα οι τρόποι καταπολέμησης των τζιχαντιστών.
Η συζήτηση του θέματος του Αιγαίου ΔΕΝ αναφέρεται στις σχετικές ολιγόλογες ανακοινώσεις που εκδόθηκαν μετά τις συναντήσεις.
Επίσης, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν έστειλε στην Ουάσιγκτον τον υφυπουργό Εξωτερικών, Ümit Yalçın, ο οποίος συναντήθηκε με τον υφυπουργό Τόμας Σιάννον.
Συζήτησαν όλα τα θέματα που άπτονται των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων και ο Τούρκος υφυπουργός προχώρησε σε μία διεξοδική ενημέρωση για τις τουρκικές θέσεις έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου.
Κεντρικό σημείο όλων των ενημερώσεων είναι ότι η Τουρκία στο Αιγαίο «προστατεύει τα δικαιώματά της» και ότι στην Κύπρο προστατεύει τους Τουρκοκύπριους, ενώ στην πραγματικότητα υλοποιεί μία στρατηγική ελέγχου όλης της νήσου.
Η αίσθηση που αποκόμισαν διπλωματικές πηγές, είναι ότι η Τουρκία θα συνεχίσει την πολεμική της και την ίδια τακτική των προκλήσεων στο Αιγαίο με όλους τους τρόπους. Οι ίδιες πηγές δεν μοιράζονται την άποψη Ελλήνων αξιωματούχων ότι όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στην περιοχή των Ιμίων γίνονται για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους ενόψει του δημοψηφίσματος. Πρόκειται για υλοποίηση πολιτικών, υποστήριζαν οι πηγές.
