Τα ποσοστά των καπνιστών μειώθηκαν παγκοσμίως 2,5% κατά μέσο όρο μέσα στην τελευταία δεκαετία (από 24,7% το 2005 σε 22,2% το 2015), αλλά όχι παντού στον ίδιο βαθμό και όχι σε όλες τις χώρες, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Η μελέτη αξιολόγησε το βαθμό επιτυχίας στην υλοποίηση της διεθνούς Σύμβασης-Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η οποία υπογράφηκε από 180 χώρες το 2005. Το κάπνισμα εμφανίζει μείωση σε 90 χώρες, αύξηση σε 24 και στασιμότητα σε 12 (δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τις υπόλοιπες χώρες).
Οι μεγαλύτερες μειώσεις μεταξύ 2005-2015 έχουν καταγραφεί στη Βόρεια Ευρώπη και στη Νότια Αμερική (κατά 7,1% και 6,8% αντίστοιχα), ενώ αντίθετα οι μεγαλύτερες αυξήσεις στα ποσοστά των καπνιστών σημειώθηκαν στην Κεντρική Αφρική (12,6%) και στη Βόρεια Αφρική (4,6%).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τζιόφρι Φονγκ του καναδικού Πανεπιστημίου του Ουότερλου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό “The Lancet”, εκτιμούν ότι ενώ έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος ενάντια στην “παγκόσμια επιδημία του καπνού”, όπως την αποκαλούν, παρόλα αυτά η πρόοδος είναι ακόμη κατώτερη των αρχικών προσδοκιών που είχε καλλιεργήσει η υπογραφή της διεθνούς σύμβασης.
Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι είναι εφικτό να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη μείωση στη χρήση των θανατηφόρων προϊόντων καπνού, αν υπάρξει περισσότερη επιμονή στις αντικαπνιστικές πολιτικές. Η Σύμβαση-Πλαίσιο του 2005 υποχρεώνει τα κράτη να επιβάλλουν υψηλούς φόρους στα τσιγάρα και στα άλλα καπνικά προϊόντα, να απαγορεύουν το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους, να τοποθετούν προειδοποιητική σήμανση στα πακέτα για τους κινδύνους του καπνίσματος, να περιορίσουν δραστικά τις διαφημίσεις των τσιγάρων κ.α.
Η μελέτη δείχνει ότι όσο πιο αυστηρά εφαρμόζονται από μία χώρα τα μέτρα κατά του καπνίσματος, τόσο μειώνεται το ποσοστό του πληθυσμού που καπνίζει. Κάθε πρόσθετο μέτρο που εφαρμόζεται πλήρως στην πράξη, μειώνει τους καπνιστές κατά σχεδόν 1,6%.
Το μέτρο με την ευρύτερη εφαρμογή διεθνώς είναι η απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους, που έχει ήδη υλοποιηθεί από το 28% των χωρών. Το μέτρο με την μικρότερη εφαρμογή είναι η διαφημιστική απαγόρευση, στην οποία έχουν προχωρήσει μόνο το 13% των χωρών. Το 22% των χωρών έχουν επιβάλει στα προϊόντα καπνού υψηλή φορολογία, η οποία είναι τουλάχιστον το 75% της τιμής του πακέτου των τσιγάρων.
Το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο των πνευμόνων και αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για διάφορες παθήσεις όπως οι καρδιαγγειακές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σκοτώνει περίπου έξι εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.
