Η εξαφάνιση και η δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, που εθεάθη για τελευταία φορά να μπαίνει στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τουρκία στις 2 Οκτωβρίου, δείχνει με πόσο θράσος συνθλίβουν τις αντίθετες φωνές οι Αρχές της χώρας.
Ο Κασόγκι, ένας διακεκριμένος δημοσιογράφος και πολιτικός σχολιαστής, πιθανώς να ήξερε πόσο επικίνδυνο ήταν να μπει στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη για να λάβει ορισμένα προσωπικά έγγραφα.
Θεωρητικά, η παραλαβή εγγράφων από ένα προξενείο δεν θα έπρεπε να είναι επικίνδυνη για τη ζωή ενός ανθρώπου.
Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Κασόγκι αυτοεξορίστηκε μετά από «κύμα» συλλήψεων δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών και ακτιβιστών στην πατρίδα του πέρσι δείχνει ότι μάλλον γνώριζε πως η κίνησή του αυτή εμπεριέχει ένα κάποιο ρίσκο.
Η Σαουδική Αραβία ισχυρίζεται τώρα ότι ο θάνατος του Κασόγκι στην πρεσβεία της ήταν ατύχημα. Την ώρα που ΜΜΕ έφερναν στο «φως» της δημοσιότητας φρικιαστικές λεπτομέρειες για το τι φέρεται να συνέβη στον Κασόγκι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ –ένας από τους πιο αφοσιωμένους συμμάχους της Σαουδικής Αραβίας- εκτίμησε ότι πίσω από τη δολοφονία μπορεί να κρύβονται «ανεξέλεγκτοι δολοφόνοι».
Η επίσημη θέση της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί, ίσως, μια επανάληψη αυτής της ιδέας.
Ωστόσο, δεν ισχυρίστηκαν ότι επρόκειτο για άγνωστους δολοφόνους αλλά για Σαουδάραβες πράκτορες που ξαφνικά κινήθηκαν αυτοβούλως και χωρίς να έχουν δεχτεί σχετική εντολή σκότωσαν τον Κασόγκι πάνω σε τσακωμό.
Η «γραμμή» της Σαουδικής Αραβίας στο εν λόγω θέμα θα ήταν αστεία, εάν η υπόθεση δεν ήταν τόσο δραματική. Ο κόσμος πρέπει να κατανοήσει ότι για την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, η δολοφονία του Κασόγκι δεν ήταν η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Η Διεθνής Αμνηστία, όπως και άλλες οργανώσεις, έχουν καταγράψει μια ατελείωτη λίστα με νόμους, πολιτικές και άλλες υποθέσεις στη Σαουδική Αραβία, τις οποίες η κυβέρνηση και οι αξιωματούχοι έχουν αντιμετωπίσει αψηφώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη ζωή, την ισότητα αλλά και τη Δικαιοσύνη.
Η σορός του Κασόγκι πρέπει άμεσα να παραδοθεί στις αρχές ώστε να γίνει νεκροτομή από ανεξάρτητους ειδικούς, που θα πραγματοποιήσουν την εξέταση με βάση τα διεθνή πρότυπα που ακολουθούνται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Στη συνέχεια, η σορός του θα πρέπει να δοθεί στην οικογένειά του, ώστε να ταφεί. Μέχρι να συμβεί αυτό, η αλήθεια θα παραμείνει απατηλή. Η υπόθεση αυτή έχει συγκλονίσει τους υπέρμαχους των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Σαουδική Αραβία, «διαλύοντας» κάθε ελπίδα ότι θα μπορούσαν να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο στο εξωτερικό.
Ωστόσο, μάλλον δεν θα έπρεπε να σοκαριζόμαστε από τις ενέργειες στις οποίες φέρονται να προχώρησαν οι Αρχές της Σαουδικής Αραβίας.
Το φρικιαστικό περιστατικό «ταιριάζει» με την τυπική συμπεριφορά μιας κυβέρνησης που κυνηγάει αδίστακτα τους επικριτές της, χωρίς φόβο για αντίποινα ή αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα. Οι σαουδαραβικές Αρχές έχουν εντείνει την «επιχείρηση σκούπα» εναντίον των αντίθετων φωνών στη χώρα, από την ημέρα που ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ορίστηκε διάδοχος του θρόνου τον Ιούνιο του 2017.
Από πέρσι, η Διεθνής Αμνηστία έχει τεκμηριώσει τη συστηματική καταστολή όλων όσων έχουν προσπαθήσει να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των απλών πολιτών της Σαουδικής Αραβίας αλλά και τις ανεξάρτητες φωνές. Η τακτική καταπίεσης ξεκίνησε πολύ πριν τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν αλλά αδιαμφισβήτητα έχει ενταθεί υπό την ηγεσία του ενώ παράλληλα έχει γίνει και πιο κραυγαλέα. Ανάμεσα στις πιο γνωστές υποθέσεις είναι αυτές των υπέρμαχων των γυναικείων δικαιωμάτων Loujain al-Hathloul, Iman al-Nafjan και Aziza al-Yousef.
Οι γυναίκες αυτές κρατούνται αυθαίρετα από τον Μάιο. Η τραγική ειρωνεία είναι πως οι ακτιβίστριες μάχονταν υπέρ του δικαιώματος των γυναικών να οδηγήσουν, έναν νόμο που ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έχει έκτοτε καταργήσει. Οι Loujain al-Hathloul, Iman al-Nafjan και Aziza al-Yousef πιθανώς να εμφανιστούν τώρα ενώπιον δικαστηρίου για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και δεν αποκλείεται να καταδικαστούν σε αρκετά χρόνια φυλάκιση.
Την ίδια ώρα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οι Αρχές της Σαουδικής Αραβίας να αποφασίσουν να ζητήσουν την επιβολή της θανατικής ποινής σε βάρος ακτιβιστών και άλλων που κρατούνται χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, μόνο και μόνο επειδή διαμαρτύρονταν ειρηνικά. Γνωρίζουμε, άλλωστε, ότι στη Σαουδική Αραβία –μια χώρα με «πλούσια δράση» στις εκτελέσεις- μπορεί να θανατωθούν πολίτες μετά από προβληματικές δίκες. Θα έπρεπε να είναι πλέον εμφανές ότι για τους ανθρώπους που υποφέρουν περισσότερο από την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, το «στοίχημα» δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Ωστόσο, ο «πόλεμος» κατά των ανθρώπινων δικαιωμάτων της Σαουδικής Αραβίας έχει γίνει αποδεκτός από τη διεθνή κοινότητα με… εκκωφαντική σιωπή.
Αντίθετα, κυβερνήσεις ανά τον κόσμο επέλεξαν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τις εμπορικές συμφωνίες με τη Σαουδική Αραβία –μεταξύ των οποίων και οπλικές συμφωνίες- αποφεύγοντας οποιαδήποτε κριτική για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όταν τον Αύγουστο ο Καναδάς καταδίκασε τη σύλληψη των τριών γυναικών ακτιβιστών, η Σαουδική Αραβία αντεπιτέθηκε υιοθετώντας τιμωρητική διπλωματία απέναντι στη χώρα. Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, οι υπόλοιπες χώρες επέλεξαν να παραμείνουν σιωπηλές. Αυτή η συλλογική σιωπή και έλλειψη συνεπειών, ενδυναμώνουν τις Αρχές της Σαουδικής Αραβίας να συνεχίζουν να αγνοούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να συνθλίβουν τις αντίθετες φωνές. Οι συνέπειες για τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κοινωνία των πολιτών στη Σαουδική Αραβία έχει υπάρξει πραγματικά καταστροφική. Δεν θα έπρεπε να σημειωθεί ένα τόσο φρικιαστικό περιστατικό για να «ξυπνήσει» ο πλανήτης και να αντιληφθεί τα δεινά των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και άλλων ανθρώπων, στη Σαουδική Αραβία –για να μην αναφερθούμε στην εμπλοκή της χώρας στην Υεμένη, που έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση.
Η διεθνής κοινότητα πρέπει τώρα να διασφαλίσει ότι η εξαφάνιση και η δολοφονία Κασόγκι θα είναι η τελευταία σταγόνα… Εάν δεν υπάρξει απάντηση σε αυτή την θρασύτατη ενέργεια, στέλνεται ένα πραγματικά αισχρό μήνυμα σε αυταρχικούς ηγέτες ανά τον κόσμο για το τι μπορούν να κάνουν –εάν έχουν την αντίστοιχη πολιτική κάλυψη. Το πιο επείγον είναι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να ξεκινήσει έρευνα γύρω από τις συνθήκες εκτέλεσης Κασόγκι, των βασανιστηρίων που πιθανώς να υπέμεινε ή οποιουδήποτε άλλου εγκλήματος έχει διαπραχθεί σε αυτή την υπόθεση. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στη Σαουδική Αραβία να ενεργεί ατιμώρητη, λόγω των επικίνδυνων και πιθανώς θανατηφόρων επιπτώσεων που μπορεί να έχει αυτό για ακτιβιστές και μέλη της κοινωνίας των πολιτών –ιδιαίτερα για όσους κρατούνται αυτή τη στιγμή.
Στο τελευταίο του άρθρο για την εφημερίδα Washington Post, ο Κασόγκι έγραψε ότι «αυτό που χρειάζεται περισσότερο ο αραβικός κόσμος είναι η ελεύθερη έκφραση».
Η διεθνής κοινότητα καλά θα κάνει να λάβει σοβαρά υπόψη της τα τελευταία του λόγια και να χρησιμοποιήσει τη «δύναμη» και την επιρροή της για να ενδυναμώσει τους Σαουδάραβες ακτιβιστές –και όχι για να επιτρέπει σε μια κυβέρνηση να κάνει ό,τι θέλει, καταπατώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα.
*Ο Kumi Naidoo είναι γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας. Το άρθρο γνώμης του δημοσιεύτηκε στο CNNi
