Μπορούμε να μιλήσουμε για φασισμό του 21ου αιώνα; Υπάρχει τέτοιος κίνδυνος ή απλά είναι μια υπερβολή που μας χρειάζεται για να δικαιολογήσουμε τον επαναστατικό μας ζήλο; Μελετώντας τον χιτλερισμό και τον μουσολινισμό είναι για να διευρύνουμε τις ιστορικές μας γνώσεις ή για να καταλάβουμε τον σημερινό κόσμο;
Ο φασισμός με την ευρεία έννοια του όρου έχει μια ενιαία πολιτική έκφραση ή μπορεί να υπάρξει ένας «πλουραλισμός» του φασισμού με ποικίλες εκφράσεις; ‘Η ακόμα, αυτό το πολιτικό φαινόμενο ευδοκιμεί μόνο σε κάποια κόμματα και στη μηχανή του κράτους ή είναι και διάχυτος στην κοινωνία;
Μπορεί κάποιος να έχει δημοκρατικές ιδέες και η κοινωνική συμπεριφορά και πρακτική του να είναι φασιστική; Τα φασιστικά κράτη της Ευρώπης του Μεσοπολέμου, που ήταν περισσότερα από τα δημοκρατικά, ήταν προϊόντα χαρισματικών παρανοϊκών ηγετών ή ήταν αυθεντικά τέκνα του δυτικού πολιτισμού;
Αυτά είναι μια σειρά από ερωτήματα ανάμεσα σε πολλά άλλα που κανονικά θα έπρεπε να μας απασχολούν όλους, γιατί αφορούν τη ζωή μας. Αλλά δεν μοιάζει να είναι αυτή η περίπτωση. Εκτός από μικρές μειονότητες που ασχολούνται με αντίστοιχα προβλήματα, η μεγάλη πλειονότητα βρίσκει καταφύγιο στην αδιαφορία, με καθοδηγητή την τηλεόραση των μεγαλοκαρχαριών του κεφαλαίου.
Και μια και το έφερε η κουβέντα για το κεφάλαιο, είναι χρήσιμο να ρίξουμε μια ματιά στη σχέση του με τον φασισμό. Είναι γνωστό πως οι βιομήχανοι, οι τραπεζίτες, οι ξένοι επενδυτές (ανάμεσά τους και ο Φορντ) στη Γερμανία βρήκαν στο πρόσωπο του Χίτλερ την ιδανική πολιτική εκπροσώπηση. Εκτόξευσε τα κέρδη τους στα ύψη και ήταν μια σταθερή εγγύηση των επενδύσεών τους. Το ίδιο έγινε και στις υπόλοιπες φασιστικές χώρες της Ευρώπης.
Με άλλα λόγια: Δεν μπορούμε να μιλάμε για ναζισμό χωρίς να μιλάμε για καπιταλισμό. Αυτό έχει ειπωθεί πολλές φορές από έγκυρους αναλυτές και έχουν γραφτεί πολλά γι’ αυτό. Και ιδού μια ωραία ευκαιρία για την κυβέρνηση. Στην αντικομμουνιστική φιέστα της Εσθονίας να αντιτάξει ένα διεθνές συνέδριο με θέμα «Καπιταλισμός και Φασισμός».
Να κληθούν όλοι οι ειδήμονες του κόσμου (βιβλιογραφία υπάρχει άφθονη). Θα μπορούσε να οργανωθεί από πανεπιστημιακούς, να διεξαχθεί στο Ζάππειο, να καταγραφεί από το κανάλι της Βουλής και να αποτελέσει διδακτικό υλικό για τα σχολεία. Και ίσως θα μπορούσε να γίνει θεσμός και να λειτουργεί σε ετήσια βάση.
Και αυτό θα ευχαριστήσει ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους εταίρους μας, που θα διαπιστώσουν πως ακολουθούμε τις παραδόσεις των δημοκρατικών προγόνων μας. Αν και θα έχουμε τις αντιρρήσεις των θιασωτών του «βαθέος κράτους» που αναγνωρίζονται στο τρίπτυχο: «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια» με αναφορά στη Σπάρτη και τη Μακεδονική Δυναστεία. Ας τους απαντήσουμε προκαταβολικά.
Η κλασική Αθήνα όταν είχε φτάσει στο απόγειό της είχε βιοτικό επίπεδο συγκρινόμενο σήμερα με τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Ανεργία μηδέν. Δημοκρατία και ανάπτυξη πάνε μαζί. Είχε γίνει ηγεμονική δύναμη όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά το δημοκρατικό της μοντέλο, της αυτοκυβέρνησης, είχε επικρατήσει, με κάποιες μικρές παραλλαγές, στις μισές ελληνικές πόλεις-κράτη, από τις περίπου 1.100 που υπήρχαν. Τότε η Σπάρτη αισθάνθηκε απειλούμενη.
Αλλά η Αθήνα δεν μπορούσε να νικηθεί αν δεν καταστρεφόταν ο στόλος της. Και οι Σπαρτιάτες δεν είχαν πλοία. Αλλά λύση βρέθηκε. Πέρσες θα χρηματοδοτούσαν τον πολεμικό στόλο των Σπαρτιατών, με αντάλλαγμα τα νησιά του Αιγαίου. Και πράγματι αυτό έγινε. Οι Σπαρτιάτες βύθισαν τον αθηναϊκό στόλο και ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου πέρασε στους Πέρσες. Είναι αυτό πατριωτισμός; Δεν θυμίζει τις δωσιλογικές κυβερνήσεις της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής;
Αυτή είναι η Πατρίς; Να πάμε τώρα και στην Οικογένεια. Οι αρχαίες οικογένειες κατά κανόνα ήταν μονογαμικές. Αλλά υπήρχαν και κάποιες εξαιρέσεις. Ο Φίλιππος είχε παντρευτεί πέντε γυναίκες ταυτοχρόνως, μία εξ αυτών η Ολυμπιάς, μητέρα του Αλεξάνδρου. Οι Σπαρτιάτες είχαν πάει ακόμα πιο μακριά. Οπως οι άντρες έλειπαν διαρκώς σε πολέμους, οι γυναίκες έμεναν μόνες τους.
Πώς θα έκαναν παιδιά; Οι Σπαρτιάτες δεν είχαν την έννοια της καθαρής φυλής. Γι’ αυτό, σκλάβοι και είλωτες επιστρατεύτηκαν για την αναπαραγωγή των Σπαρτιατών, συχνά φύρδην μίγδην. Αυτή η συλλογική εργασία λέγεται στα γαλλικά partouze (παρτούζα). Είναι αυτό μοντέλο οικογένειας;
Αφήσαμε τελευταία τη Θρησκεία. Προφανώς οι θιασώτες αυτού του τρίπτυχου δεν εννοούν τη θρησκεία των αρχαίων, αλλά τη χριστιανική. Τώρα πώς συνδυάζεται αρχαία Ελλάδα και xριστιανισμός μόνοn ο δικτάτορας Παπαδόπουλος το ήξερε. Αλλά δεν μας είπε ποτέ αυτό το μυστικό. Το πήρε μαζί του στον τάφο. Ο xριστιανισμός είναι μια αντιπολεμική θρησκεία.
Είναι ο Θεός της αγάπης. Σημαίνει αγάπη στον Θεό, δηλαδή στο σύμπαν και αγάπη στον πλησίον, που σημαίνει αγάπη για όλη την ανθρωπότητα. Και για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε. Μήπως ο φασισμός του 21ου αιώνα είναι ο Τραμπ;
Περικλής Κοροβέσης
