Μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της ευρωπαϊκής σεισμολογίας καταλαμβάνει πλέον το χτύπημα του Εγκέλαδου των 6,8 Ρίχτερ που εκδηλώθηκε στη Ζάκυνθο στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου.
Για πρώτη φορά στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο οι επιστήμονες υπολόγισαν το μέγεθος ενός σεισμού με ανεξάρτητο τρόπο – από τα παλιρροιογραφήματα του τσουνάμι που προκάλεσε η σεισμική δόνηση – ανοίγοντας τον δρόμο για νέες επιχειρησιακές εφαρμογές. Μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο είχε επιτευχθεί μόνο στην Ιαπωνία.
«Οκτώ λεπτά μετά τον σεισμό, το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης για Τσουνάμι του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών απέστειλε απόρρητο μήνυμα προειδοποίησης προς τη ΓΓ Πολιτικής Προστασίας, τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ, την UNESCO και σε πολλές χώρες που έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν να λαμβάνουν τις σχετικές προειδοποιήσεις», λέει στα «ΝΕΑ» ο δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος, διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών και πρόεδρος του Συστήματος της UNESCO για Προειδοποίηση για Τσουνάμι στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό και τη Μεσόγειο.
«Λόγω του μικρού ύψους του, το οποίο δεν υπερέβη τα 12 εκατοστά, το κύμα, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν προκάλεσε αρνητικές συνέπειες. Όμως, έφθασε μέχρι τις ακτές της Νότιας Ιταλίας, γεγονός που πιστοποιήθηκε από την καταγραφή του σε τρεις παλιρροιογράφους της γειτονικής χώρας. Επίσης κατεγράφη από παλιρροιογράφους της Κυπαρισσίας και του Κατακόλου στη Δυτική Πελοπόννησο» συνεχίζει.
Ήταν η πρώτη φορά που ένα τσουνάμι στην περιοχή της Ευρώπης και της Μεσογείου, έστω μικρό, καταγράφεται από πέντε παλιρροιογράφους. «Οι πέντε καταγραφές του μικρού τσουνάμι μας έδωσαν τη δυνατότητα να μετρήσουμε το μέγεθος του σεισμού με ανεξάρτητο τρόπο από τα παλιρροιογραφήματα και να το συγκρίνουμε με το μέγεθος 6,8 Ρίχτερ που βρέθηκε από τις μετρήσεις στα σεισμογραφήματα.
Το παλιρροιογραφικό μέγεθος του σεισμού βρέθηκε ίσο με 7,0 βαθμούς στην κλίμακα σεισμικής ροπής και αποτελεί μια πολύ καλή προσέγγιση του σεισμογραφικού μεγέθους των 6,8 ρίχτερ», συνεχίζει ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Πρόκειται για πολύ σημαντική εξέλιξη, καθώς είναι η πρώτη φορά στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο που επιτυγχάνουμε τη μέτρηση του σεισμικού μεγέθους από παλιρροιογραφήματα. Αυτό έχει γίνει στο παρελθόν μόνο στην Ιαπωνία, όπου τα τσουνάμι συμβαίνουν συχνά και οι διαθέσιμες καταγραφές είναι πολύ περισσότερες. Γι” αυτόν τον λόγο ακολουθήσαμε την ιαπωνική μέθοδο στις δικές μας καταγραφές και βρήκαμε ότι εφαρμόζεται πολύ ικανοποιητικά…».
Μέχρι πολύ πρόσφατα, πριν από έναν μόλις μήνα, μια τέτοια δυνατότητα ήταν τουλάχιστον απροσδόκητη για την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα. Πλέον κατέστη εφικτή χάρη στην ανάπτυξη κατάλληλων παλιρροιογραφικών δικτύων στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ειδικά όργανα σύγχρονης τεχνολογίας, εγκατεστημένα σε παράκτιες περιοχές – όπως λιμάνια – τα οποία μετρούν συνεχώς τις μεταβολές της θαλάσσιας στάθμης και αποστέλλουν άμεσα τις καταγραφές στα επιστημονικά κέντρα.
