Απαιτείται να υπάρξει ζώνη ή ζώνες ελεύθερης ναυσιπλοΐας που να διασχίζουν το Αιγαίο, αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης σε άρθρο του στην Καθημερινή, με αφορμή την νέα ελληνοτουρκική ένταση.
“Οι χώρες που σήμερα χρησιμοποιούν το Αιγαίο όπως π.χ η Ρωσία ή η Ρουμανία έχουν την ανάγκη ενός παντελώς ελεύθερου τμήματος θάλασσας υπό το καθεστώς της ελευθερίας των θαλασσών για να αισθάνονται εξασφαλισμένες” προσθέτει.
Γράφει ο πρώην πρωθυπουργός:
“Όσον αφορά το δικαίωμα των πλοίων στα στενά διεθνούς ναυσιπλοΐας, ισχύει ο κανόνας ότι η συγκεκριμένη διέλευση δεν μπορεί να διακοπεί από το θαλάσσιο κράτος για λόγους ασφαλείας.
Εάν λοιπόν η Ελλάδα επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της στα 12 μίλια, όπως έχει δικαίωμα, το σύνολο σχεδόν του Κεντρικού Αιγαίου θα είναι μια επιτηρούμενη θάλασσα με εξαίρεση κάποια σημεία που υπάρχουν στενά.
Μια πιθανή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο σύνολο του Αιγαίου θα προκαλέσει αντιδράσεις όχι μόνο από την Τουρκία αλλά και από πολλές άλλες χώρες των οποίων τα πλοία διέρχονται τώρα ελεύθερα.
Γι αυτό απαιτείται να υπάρξει ζώνη ή ζώνες ελεύθερης ναυσιπλοΐας που να διασχίζουν το Αιγαίο.
Οι χώρες που σήμερα χρησιμοποιούν το Αιγαίο όπως π.χ η Ρωσία ή η Ρουμανία έχουν την ανάγκη ενός παντελώς ελεύθερου τμήματος θάλασσας υπό το καθεστώς της ελευθερίας των θαλασσών για να αισθάνονται εξασφαλισμένες.
Η ρύθμιση του θέματος από την ελληνική πλευρά, δηλαδή η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια και ο καθορισμός ελεύθερων ζωνών ναυσιπλοΐας, είναι μια δυνατή πρωτοβουλία, προϋποθέτει όμως συνεννοήσεις και συμφωνίες με τις χώρες των οποίων τα πλοία πλέουν κατά κανόνα στο Αιγαίο”.
Όσον αφορά την αιγιαλίτιδα ζώνη, αναφέρει – απαντώντας και σε κριτική από ειδικούς στα ζητήματα του διεθνούς δικαίου – ότι:
“Είναι απλοϊκό να ταυτίζουμε την αιγιαλίτιδα ζώνη με την ανοιχτή θάλασσα. Η αιγιαλίτιδα ζώνη είναι έδαφος του παράκτιου κράτους, κάτω από την κυριαρχία του, ενώ η ανοιχτή θάλασσα διακρίνεται για την απουσία κυριαρχίας.
Το παράκτιο κράτος έχει γι’ αυτό το δικαίωμα να ορίζει το καθεστώς που αφορά τη διέλευση πλοίων στην αιγιαλίτιδα ζώνη.
Κατά κανόνα ισχύει η αβλαβής διέλευση, δηλαδή η διέλευση είναι ελεύθερη αλλά πραγματοποιείται με προϋπόθεση την υπακοή του διερχόμενου πλοίου στους ορισμούς του παράκτιου κράτους.
Το κράτος διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει τη διέλευση σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης του πλοίου με τους κανόνες που υπαγορεύει το διεθνές δίκαιο.
Ιδιαίτερα τα πολεμικά πλοία τα διερχόμενα την αιγιαλίτιδα ζώνη πρέπει να μη θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του παράκτιου κράτους, και να πλέουν, ως προς τα υποβρύχια, στην επιφάνεια”.
