Τα πάντα είναι θέμα οπτικής. Αυτό επιδιώκει να εξηγήσει με τη συνέντευξη που παραχωρεί στα «Νέα Σαββατοκύριακο» και στον ανταποκριτή της εφημερίδας στο Βερολίνο Γιώργο Παππά, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών εξηγεί τη δική του οπτική για το θέμα της διαγραφής χρέους της Δυτ. Γερμανίας το 1953 και γιατί οι συνθήκες τότε δεν έχουν καμία σχέση με το τώρα. Ή εξηγεί γιατί δεν είναι αυτός, ως πιστωτής της Ελλάδας, που ζητά περικοπές συντάξεων. Λέει ότι για να βοηθηθεί ο ελληνικός λαός πρέπει να αλλάξουν πράγματα στην Ελλάδα και όχι στη Γερμανία – «ακούω ότι ελιές από την Ελλάδα πωλούνται στην Ιταλία και γίνονται ελαιόλαδο, που εισάγεται ξανά στην Ελλάδα. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει στη Γερμανία αλλά στην Ελλάδα», αναφέρει ως παράδειγμα.
Αλλά πρωτίστως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι σχέσεις του με τον Αλέξη Τσίπρα όπως τις περιγράφει ο ίδιος ανάμεσα στις ερωτήσεις του Γιώργου Παππά.
Ο Σόιμπλε λέει ότι ο κ. Τσίπρας δεν τον ξέρει καλά. Αποκαλύπτει τι του είπε προσωπικά όταν τον είχε επισκεφτεί πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Και σε πιο προσωπικό τόνο εξηγεί γιατί συνεχώς τον παρεξηγούν επειδή σηκώνει το χέρι του.
«Είναι ένα κλασικό στερεότυπο», λέει. «Μερικές φορές σηκώνω το χέρι μου, αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι ως παραπληγικός κουνώ το δεξί χέρι όταν μιλώ. Για να μην το κάνω, βάζω συχνά το χέρι μου κάτω από το τραπέζι».
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ερωτάται αν πιστεύει όντως ότι το καλοκαίρι του 2018 η Ελλάδα θα χρηματοδοτεί τις ανάγκες της από τις αγορές και δεν θα χρειάζεται νέο Μνημόνιο.
«Ναι, αυτός είναι ο στόχος» απαντά και υπενθυμίζει το 2014. «Η Ελλάδα τώρα σχεδιάζει ξανά τη μερική πρόσβαση στις αγορές. Στην ίδια θέση είχε βρεθεί και το 2014, προτού η τότε αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ – ενόψει της απαραίτητης ενισχυμένης πλειοψηφίας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας – αποφασίσει να χρησιμοποιήσει αυτό το εργαλείο για να επιβάλει πρόωρες εκλογές.
Ο κ. Τσίπρας υποσχέθηκε στις εκλογές του 2015 ότι δεν θα δεχτεί κανένα πρόγραμμα. Με είχε επισκεφθεί προηγουμένως και του είπα: ‘Αν το υπόσχεστε προεκλογικά, πρέπει να σας ευχηθώ, για το δικό σας συμφέρον, να μην εκλεγείτε. Διότι δεν θα μπορέσετε να τηρήσετε αυτή την υπόσχεση. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει στο ευρώ χωρίς πρόγραμμα βοήθειας συνδεδεμένο με μέτρα’. Το έκανε παρ’ όλα αυτά, κέρδισε τις εκλογές, αλλά δεν μπόρεσε να εκπληρώσει την υπόσχεσή του. Για αυτό η Ελλάδα πέρασε ένα πικρό εξάμηνο. Αυτός ο μισός χρόνος και η πρόσθετη ζημιά που προκλήθηκε, είναι δική του ευθύνη».
«Ανοησίες, ο κ. Τσίπρας δεν με ξέρει τόσο καλά»
Παρακάτω ο ανταποκριτής των «Νέων» του υποδεικνύει ότι για τον κ. Τσίπρα είναι ο κατ’ εξοχήν ακραίος εκφραστής του νεοφιλελευθερισμού.
«Ανοησίες», απαντά ο Σόιμπλε. «Είμαι Χριστιανοδημοκράτης. Ο κ. Τσίπρας δεν με ξέρει τόσο καλά. Είμαι εκ πεποιθήσεως υποστηρικτής της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, που προέκυψε από τις εμπειρίες των Γερμανών με την καταστροφή από τον Χίτλερ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό που οι οικονομολόγοι σήμερα ονομάζουν inclusive growth το ζήσαμε ήδη από τα πρώτα χρόνια της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας Γερμανίας».
Με τον «μαρξιστή» Τσακαλώτο
Στην ερώτηση για τις σχέσεις του με έναν δηλωμένο μαρξιστή όπως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών απαντά:
«Αντιμετωπίζουμε ανοιχτά ο ένας τον άλλο. Ο κ. Τσακαλώτος είπε σε όλους ότι είναι μαρξιστής. Αλλά είναι υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, κατά συνέπεια προσπαθούμε στο πλαίσιο των πεποιθήσεών μας να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή λύση. Αν τον ρωτήσετε, πιθανόν να σας το πει: όταν έχει προβλήματα, μερικές φορές μου τηλεφωνεί και του προσφέρω τη βοήθειά μου. Τον ρωτώ κάθε φορά τι μπορούμε να κάνουμε επιπρόσθετα πάνω και πέρα από το πρόγραμμα, για να βοηθήσουμε την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ενίσχυση των επενδύσεων. Πριν από χρόνια μίλησα με εκπροσώπους του γερμανικού λιανικού εμπορίου για να προωθήσουν ελληνικά προϊόντα και τρόφιμα. Η Ελλάδα έχει πλούσια αγροτική παραγωγή, αλλά λείπει η ελληνική βιομηχανική επεξεργασία. Ακούω ότι ελιές από την Ελλάδα πωλούνται στην Ιταλία και γίνονται ελαιόλαδο, που εισάγεται ξανά στην Ελλάδα. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει στη Γερμανία αλλά στην Ελλάδα».
«Δεν μπορώ να πάρω στα σοβαρά τον Βαρουφάκη»
Οταν ο Σόιμπλε ερωτάται για τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν λέει πολλά.
«Μίλησα με τον κ. Μητσοτάκη όπως ακριβώς μίλησα και με τον κ. Τσίπρα όταν ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης. Σέβομαι κάθε πολιτικό και δεν τους βαθμολογώ».
Στην επισήμανση του δημοσιογράφου ότι είχε σχολιάσει τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών απαντά:
«Δεν έκανα ούτε το 1% των δημόσιων δηλώσεων που έκανε εκείνος για μένα. Ο κ. Βαρουφάκης με όσα λέει δημοσίως και την ποικιλομορφία των εξιστορήσεών του είναι ασυναγώνιστος. Δεν μπορώ να τον ανταγωνιστώ. Αλλά την αξίωση να τον πάρω στα σοβαρά, δυστυχώς την έχει χάσει προ πολλού».
Στα θέματα διαφορετικής οπτικής, που λέγαμε, ο Σόιμπλε αναφέρει χαρακτηριστικά το θέμα των περικοπών συντάξεων.
Στην ερώτηση γιατί θεωρεί ότι οι πιστωτές δεν έχουν ευθύνη για τις μειώσεις συντάξεων και την υπερφορολόγηση που ήρθαν στην Ελλάδα με το τρίτο πρόγραμμα, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών απαντά:
«Με συγχωρείτε, αλλά αυτή δεν είναι η σωστή προσέγγιση. Οι χώρες της Ευρωζώνης είναι πιστωτές επειδή στην Ευρωζώνη αναλάβαμε ένα μεγάλο μέρος του χρέους της Ελλάδας προκειμένου η Ελλάδα να μη βυθιστεί στη χρεοκοπία με επιτόκια 10% και πάνω, αλλά μόλις 2% περίπου. Το ελληνικό κράτος πληρώνει τόσο χαμηλά επιτόκια όσο η Γερμανία, διότι η Ευρωζώνη ανέλαβε με τη δική μας εγγύηση σχεδόν το σύνολο του ελληνικού χρέους με τα ευνοϊκότερα επιτόκια που προσφέρονται αυτή τη στιγμή».
«Η λύση βρίσκεται στην Ελλάδα»
Στην υπόδειξη ότι ο κόσμος όμως στην Ελλάδα συνεχίζει να υποφέρει, απαντά:
«Για τον ελληνικό λαό τρέφω μεγάλη συμπάθεια, διότι πρέπει να σηκώσει μεγάλα βάρη. Αλλά η λύση των προβλημάτων για τον ελληνικό λαό βρίσκεται μόνο στη βελτίωση των συνθηκών στην Ελλάδα. Υπάρχουν βήματα προόδου, δεν γίνονται όμως τόσο γρήγορα όσο τα περιμένει ο κόσμος. Αλλά δεν είναι σωστό να λέγεται ότι φταίνε οι άλλοι. Γιατί τότε παραβλέπει κανείς τι πρέπει να κάνει ο ίδιος, για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα. Αυτό με στενοχωρεί κάθε φορά, διότι θεωρώ ότι οι πολίτες της Ελλάδας δεν το αξίζουν. Τα προγράμματα αποδίδουν, όπως βλέπουμε και σε άλλες χώρες με πρόγραμμα. Σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ισλανδία και Κύπρο, παντού βλέπουμε ξανά οικονομική ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας. Η ανάκαμψη φτάνει και στους πολίτες».
Στην ερώτηση γιατί δεν γίνεται με την Ελλάδα σήμερα αυτό που έγινε με τη Γερμανία το 1953, δηλαδή η διαγραφή του μισού χρέους που διευκόλυνε και το «γερμανικό θαύμα», ο Σόιμπλε απαντά:
«Αυτή είναι μια κάπως περιορισμένη οπτική. Η κατάσταση στην Ελλάδα, ευτυχώς, δεν είναι συγκρίσιμη με της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ελλάδα λαμβάνει βοήθεια από τον ESM με όρους όπως όλες οι άλλες χώρες. Ολες αυτές οι χώρες κατόρθωσαν έπειτα από ένα πρόγραμμα να επιστρέψουν ξανά στις αγορές. Στην Ελλάδα τρέχει τώρα το τρίτο πρόγραμμα. Αλλωστε τότε επρόκειτο για τα χρέη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η Γερμανία δεν είχε κυριαρχία, αλλά τέσσερις δυνάμεις κατοχής».