Ο τουριστικός κλάδος έχει δεχτεί βαρύ πλήγμα από την πανδημία του κορωνοϊού. Τα ταξίδια και ο τουρισμός αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ και μία στις 10 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τον οργανισμό World Travel and Tourism Council. Το ένα τρίτο αυτών των θέσεων εργασίας, ή περισσότερες από 100 εκατομμύρια θέσεις, και περίπου 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ΑΕΠ ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο ως αποτέλεσμα της τρέχουσας κρίσης, ανέφερε ο οργανισμός τον περασμένο μήνα.
Οι χώρες που βασίζονται περισσότερο στα χρήματα των τουριστών θα πληγούν περισσότερο. Η μείωση του εισοδήματος από τον τουρισμό κατά 25% θα μειώσει κατά μέσο όρο 7% από το ΑΕΠ μεταξύ των «μικρών αναπτυσσόμενων νησιωτικών κρατών», μια συρρίκνωση που θα μπορούσε να φτάσει το 16% σε μέρη όπως οι Μαλδίβες και οι Σεϋχέλλες, σύμφωνα με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη.
Η κατάσταση είναι επίσης τραγική στην Ευρώπη, η οποία μπορεί να υπερηφανεύεται για τις μισές διεθνείς τουριστικές αφίξεις παγκοσμίως. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκτιμά ότι η τουριστική βιομηχανία του μπλοκ χάνει περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ (1,1 δισεκατομμύρια δολάρια) σε έσοδα ανά μήνα, καταστροφικό πλήγμα για τα 27 εκατομμύρια εργαζόμενους της ΕΕ των οποίων οι θέσεις εργασίας συνδέονται με τον κλάδο.
Η TUI, ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας στον κόσμο, δήλωσε την Τετάρτη ότι μπορεί να προχωρήσει σε περικοπή έως και 8.000 θέσεων εργασίας.
Ακόμη και μερικές από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες αεροπορικές εταιρείες, όπως η Lufthansa της Γερμανίας (DLAKF), αναζητούν κρατικές ενισχύσεις για να επιβιώσουν.
“Η κρίση στον κλάδο του τουρισμού είναι βαθύτερη από ό, τι θα μπορούσαμε να φανταστούμε πριν από δύο μήνες”, δήλωσε η Ιζαμπελ Ολιβερ, υπουργός Τουρισμού της Ισπανίας. “Ο κλάδος ήταν ένας από τους πρώτους που υπέστη τις συνέπειες της κρίσης και θα είναι ένας από τους τελευταίους που θα ανακάμψει”, πρόσθεσε.
Ενώ οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων χρειάζονται απεγνωσμένα ξένους επισκέπτες, το άνοιγμα των συνόρων κινδυνεύει να αυξήσει τις νέες μολύνσεις από κορωνοϊό, ακόμη και αν αυτό θα μπορούσε να σημαίνει οικονομική ανακούφιση. Η Ελλάδα ελπίζει να αρχίσει να καλωσορίζει τους τουρίστες από την 1η Ιουλίου, αλλά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχεται ότι “είναι πολύ δύσκολο”. “Κανείς δεν ξέρει πώς να το κάνει αυτό”, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNNi. Video: Μητσοτάκης στο CNNi: Η Ελλάδα αντιμέτωπη με τον κορωνοϊό και το προσφυγικό
Η έναρξη του τουρισμού, ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, θα είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Το άνοιγμα των επιχειρήσεων και η επανεκκίνηση των εργοστασίων αποδεικνύεται αρκετά δύσκολο, αλλά η επιστροφή των ταξιδιών θα απαιτήσει τη διευκόλυνση των συνοριακών ελέγχων, τη διεθνή συνεργασία και, κυρίως, τους ίδιους τους ταξιδιώτες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη ένα πακέτο κατευθυντήριων γραμμών με στόχο να βοηθήσει τις χώρες της ΕΕ να αναζωογονήσουν τον τουρισμό, αλλά αναγνώρισε ότι τα ταξίδια δεν θα είναι χωρίς κίνδυνο όσο ο ιός συνεχίζει να κυκλοφορεί.
Μεταξύ άλλων πρότεινε την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών μεταξύ των χωρών στις οποίες περιορίζονται τα κρούσματα, ενθάρρυνε τη χρήση εφαρμογών ανίχνευσης επαφών και συνέστησε ένα νέο σύστημα κουπονιών για την προστασία των ταξιδιωτικών φορέων από την έκθεση σε εκτεταμένες ακυρώσεις.
Τα αεροδρόμια κρατούν το κλειδί
Όμως, οι αεροπορικές εταιρείες ήδη μειώνονται σε μέγεθος, περικόπτοντας τους στόλους τους και κόβοντας χιλιάδες θέσεις εργασίας, αφού αναμένουν ότι οι άνθρωποι θα πετάξουν λιγότερο. Η μητρική εταιρεία της British Airways IAG (ICAGY) δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν αναμένει ότι η ζήτηση επιβατών θα ανακάμψει στα επίπεδα του 2019 πριν από το 2023.
Τα αεροδρόμια και τα ξενοδοχεία προσπαθούν να προσελκύσουν τους ταξιδιώτες με υγειονομικούς ελέγχους και βελτιωμένα πρωτόκολλα καθαρισμού, τα οποία έχουν επιπρόσθετο κόστος, σε μια εποχή που τα οικονομικά του κλάδου έχουν καταποντιστεί.
Ωστόσο, τέτοια μέτρα είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης έως ότου βρεθεί και διατεθεί ευρέως ένα εμβόλιο για την Covid-19, δήλωσε η διευθύνων σύμβουλος του World Travel and Tourism Council Γκλόρια Γκεβάρα. “Το πιο κρίσιμο κομμάτι είναι τα αεροδρόμια”, είπε στο CNN Business.
“Μια γρήγορη και αποτελεσματική επανεκκίνηση των ταξιδιών θα συμβεί μόνο εάν κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο συμφωνήσουν σε ένα κοινό σύνολο πρωτοκόλλων υγείας που αναπτύχθηκαν από τον ιδιωτικό τομέα”, δήλωσε η Γκεβάρα.
Ακόμα κι αν αυτό συμβεί, οι διεθνείς αφίξεις τουριστών προβλέπεται να είναι σχεδόν ανύπαρκτες φέτος.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι θα μειωθεί έως και 80% από το 2019, ανάλογα με το πόσο παραμένουν οι περιορισμοί ταξιδιού. Αυτό συγκρίνεται με μείωση 0,4% κατά τη διάρκεια της επιδημίας SARS το 2003 και πτώση 4% το 2009 μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση.
“Αυτή είναι μακράν η χειρότερη κρίση που αντιμετώπισε ο διεθνής τουρισμός από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή αρχείων (το 1950)”, ανέφερε το σώμα του ΟΗΕ σε δήλωση την περασμένη εβδομάδα. “Ο αντίκτυπος θα γίνει αισθητός σε διαφορετικούς βαθμούς στις διάφορες περιοχές παγκοσμίως και σε επικαλυπτόμενους χρόνους, με την Ασία και τον Ειρηνικό να αναμένεται να ανακάμψει πρώτα”.
Τα εγχώρια ταξίδια προσφέρουν κάποια ελπίδα
Υπάρχουν κάποιες πρώτες ενδείξεις ότι τα εγχώρια ταξίδια αυξάνονται σταδιακά σε ορισμένες χώρες, αν και είναι πολύ νωρίς για να αποκατασταθεί η ανάκαμψη.
Η Κίνα άρχισε να μετριάζει τους περιορισμούς του lockdown εξαιτίας του ιού τον Μάρτιο, μετά από περίπου δύο μήνες. Περισσότερο από το 30% των εγχώριων αεροπορικών ταξιδιών έχει επανέλθει από την 1η Μαρτίου, σύμφωνα με την εταιρεία αεροπορικών στατιστικών στοιχείων, Cirium.
Ωστόσο, οι ακυρώσεις πτήσεων παραμένουν αυξημένες και η ανάκαμψη έχει πιάσει ταβάνι, υποδηλώνοντας ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί πλήρως, σύμφωνα με την Cirium.
Επιπλέον, ορισμένα τουριστικά αξιοθέατα στην Κίνα αναγκάστηκαν να κλείσουν εκ νέου λίγο μετά το άνοιγμα λόγω εισροής επισκεπτών. Η χώρα ανανεώνει τώρα περιορισμούς σε ορισμένες περιοχές αφού αναφέρθηκαν νέα κρούσματα του ιού σε δύο πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Γουχάν, του επίκεντρου της πανδημίας.
Αλλού, η Airbnb έχει παρατηρήσει μια αύξηση στις εγχώριες κρατήσεις στη Δανία και τις Κάτω Χώρες, δήλωσε πρόσφατα ο Διευθύνων Σύμβουλος Μπράιαν Τσέσκι στους Financial Times. “Οι άνθρωποι θα θέλουν επιλογές που είναι πιο κοντά στο σπίτι, ασφαλέστερες και πιο προσιτές”, δήλωσε ο Τσέσκι σε επιστολή προς το προσωπικό που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της εταιρείας.
Στην ίδια επιστολή, ο Τσέσκι ανακοίνωσε περικοπή 25% στο εργατικό δυναμικό της εταιρείας και είπε ότι τα έσοδα το 2020 αναμένεται να είναι λιγότερα από το μισό από πέρυσι.
Οι χώρες που βασίζονται περισσότερο στους εγχώριους και τους περιφερειακούς επισκέπτες αναμένεται να πάνε καλύτερα.
Στην κορυφή αυτής της λίστας βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, η Βραζιλία, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ινδία, οι Φιλιππίνες, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο εγχώριος τουρισμός αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 80% των συνολικών ταξιδιωτικών και τουριστικών δαπανών, σύμφωνα με το World Travel and Tourism Council.
Οι Κινέζοι τουρίστες ξοδεύουν τα περισσότερα για παγκόσμια ταξίδια, αντιπροσωπεύοντας το ένα πέμπτο των διεθνών τουριστικών δαπανών το 2018, ή 277 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Οι τουρίστες από τις Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν με 144 δισεκατομμύρια δολάρια.
Με τα ταξίδια σε διεθνείς προορισμούς να αναμένεται να ανακάμψουν τελευταία, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων σε χώρες όπως η Ελλάδα, αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον.
