Ευρύτερο πεδίο εφαρμογής, μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα αναμένεται να αποκτήσει η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών μετά τις πρόσφατες αλλαγές που θεσπίστηκαν στα τέλη του 2018 και τις επόμενες που θα ακολουθήσουν. Βεβαίως, το κυριότερο είναι ότι κατ’ αρχάς οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν στη διάθεσή τους και το 2019 για να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς η ισχύς του παρατάθηκε έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2019.
Το επόμενο βήμα που αναμένεται να γίνει από την κυβέρνηση στο προσεχές διάστημα είναι η θεσμοθέτηση της δυνατότητας ένταξης στην εξωδικαστική ρύθμιση και οφειλών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες εντός του 2018.
Το βήμα αυτό είχε αποφασισθεί και έχει συζητηθεί εδώ και καιρό –όταν ακόμη γίνονταν οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες και τους θεσμούς– για την παράταση ισχύος του εξωδικαστικού κατά ένα χρόνο.
Σύμφωνα, ωστόσο με ασφαλείς πληροφορίες δεν περιελήφθη στην πρόσφατη τροπολογία, διότι ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οριστικά οι διαπραγματεύσεις και κυρίως διότι δεν ήθελε να προκαλέσει νωρίτερα νέο «κύμα» ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Υπενθυμίζεται ότι, μετά τις αλλαγές που θεσπίστηκαν το περασμένο καλοκαίρι, σήμερα στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορούν να ενταχθούν οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2017.
Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν λίγο πριν από την εκπνοή του 2018 με τον νόμο 4587/2018, πέραν της παράτασης κατά έναν χρόνο στον εξωδικαστικό μηχανισμό έχουν επέλθει ακόμη οι εξής βελτιώσεις:
Το ανώτερο όριο συνολικών οφειλών που μπορούν να υπαχθούν στη λεγόμενη απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης, κατά την οποία η πρόταση ρύθμισης και η αξιολόγηση βιωσιμότητας του οφειλέτη παράγονται με τυποποιημένο τρόπο, ορίζεται στις 300.000 ευρώ από 50.000 ευρώ που ήταν πρώτα. Για τη ρύθμιση αυτή θα απαιτηθεί η έκδοση σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης των υπουργών Οικονομίας, Οικονομικών και Εργασίας.
Οφειλέτες που έχουν οφειλές προς το Δημόσιο οι οποίες αντιπροσωπεύουν 15% επί του συνόλου των χρεών τους και οφειλέτες που δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν απαρτία πιστωτών, όταν οι τελευταίοι ήταν ιδιώτες πιστωτές (π.χ. τράπεζες), μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία. Θα ισχύσει από τις 24 Μαρτίου 2019 και θα περιλαμβάνει και αιτήσεις που βρίσκονται σήμερα σε εκκρεμότητα.
Εάν υπάρχουν οφειλές οι οποίες δεν προέρχονται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη και αποτελούν οφειλές από άλλη αιτία και ο πιστωτής δεν κρίνει τη ρύθμισή τους απαραίτητη για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του οφειλέτη, ο πιστωτής μπορεί να τις εξαιρέσει από τον εξωδικαστικό με δήλωσή του και να συνεχίσει τη διαδικασία για την αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών οφειλών. Θα ισχύσει από τις 24 Μαρτίου 2019 και για αιτήσεις που θα υποβληθούν από την ημερομηνία αυτή και μετά.
Πιστωτές οι απαιτήσεις των οποίων α) δεν υπερβαίνουν ατομικά για κάθε πιστωτή το ποσό των 500.000 ευρώ και ποσοστό 1,5% του συνολικού χρέους του οφειλέτη και β) δεν υπερβαίνουν αθροιστικά το ποσό των 5 εκατ. ευρώ και ποσοστό 15% του συνολικού χρέους του οφειλέτη δεν συμμετέχουν στον εξωδικαστικό και δεν δεσμεύονται από την αναδιάρθρωση των οφειλών. Τα προηγούμενα όρια ήταν 2 εκατ. ευρώ για κάθε πιστωτή και 20 εκατ. ευρώ αθροιστικά. Θα ισχύσει από τις 24 Μαρτίου 2019 και για αιτήσεις που θα υποβληθούν από την ημερομηνία αυτή και μετά.
Η αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος του οφειλέτη ισχύει μέχρι και τη σύνταξη πρακτικού περαίωσης της διαδικασίας του εξωδικαστικού, εφόσον η μη ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του διαστήματος που προβλέπεται (σ.σ.: 90 ημέρες από την αποστολή της αίτησης από τον συντονιστή) οφείλεται σε παρατάσεις των προθεσμιών που έχουν ζητήσει πιστωτές και μόνο έναντι των πιστωτών αυτών. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης από το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία μεσούσης της διαδικασίας του εξωδικαστικού και ενώ οι παραπάνω φορείς είναι αυτοί που έχουν ζητήσει παρατάσεις των προβλεπόμενων προθεσμιών. Η ρύθμιση αυτή ισχύει άμεσα και σε εκκρεμείς αιτήσεις.
Εάν μια σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ακυρωθεί, η ακύρωση αυτή δεν ασκεί επίδραση στη νομική θέση πιστωτών οι απαιτήσεις των οποίων έχουν ήδη ικανοποιηθεί πλήρως σύμφωνα με τους όρους της αναδιάρθρωσης. Εφαρμόζεται και σε συμφωνίες που έχουν ήδη γίνει.
Από την αποστολή της πρόσκλησης από τον συντονιστή προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία καθ’ όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης αναβάλλεται υποχρεωτικά η συζήτηση της ποινικής υπόθεσης στο ακροατήριο εις βάρος του οφειλέτη για παράβαση των διατάξεων του νόμου 1882/1990 (νόμος περί φοροδιαφυγής) και του αναγκαστικού νόμου 86/1967 (περί μη απόδοσης ασφαλιστικών εισφορών) και αναστέλλεται η παραγραφή των αδικημάτων. Η ρύθμιση αυτή ισχύει άμεσα και σε εκκρεμείς αιτήσεις.