«Η επόμενη ημέρα είναι κρίσιμη διότι θα πρέπει να διασφαλίσουμε την ορθή εφαρμογή της συμφωνίας χωρίς παρεκκλίσεις απ’ αυτήν», τόνισε ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), Κωνσταντίνος Φίλης για την «επόμενη μέρα» της συμφωνίας των Πρεσπών.
Μιλώντας ο κ. Φίλης σημείωσε: «Χωρίς δηλώσεις που να προκαλούν το κοινό αίσθημα και καλή τη πίστη και με καλό πνεύμα να δούμε κατά πόσο συντρέχουν οι προϋποθέσεις πλέον, μετά τη συμφωνία, να πάμε τη σχέση μας με τη γειτονική χώρα ένα βήμα παραπέρα, ώστε να ανακάμψει η Ελλάδα σε μια περιοχή (τα Δυτικά Βαλκάνια), που είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και το περιβάλλον εξαιρετικά ρευστό».
Εξήγησε, δε, πως η προσέγγιση αυτή, αφενός μεν θα συμβάλει στο να μετριαστούν σε έναν βαθμό τα «αισθήματα ανθελληνισμού που υπάρχουν στο εσωτερικό της γείτονος, καθώς μια μερίδα του πληθυσμού έχει διαποτιστεί -κυρίως λόγω του Γκρούεφσκι- ότι η Ελλάδα ευθύνεται για τη ζοφερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η γειτονική χώρα, είτε μιλάμε για την οικονομία, είτε μιλάμε για τη διαφθορά, τη διαπλοκή, τις εθνοτικές διαιρέσεις μεταξύ Σλαβομακεδόνων και Αλβανών», αφετέρου, δε, «οποιαδήποτε στιγμή και αν συμβεί μπορεί να μετριαστεί και η επιρροή που ασκεί ή προσπαθεί να ασκήσει η Τουρκία και μέσω του αλβανικού στοιχείου, αλλά και γενικότερα εκμεταλλευόμενη τα αρνητικά αισθήματα για τη χώρα μας».
Μέσω επίσης της οικονομικής συνεργασίας, η Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Φίλη, έχει τη δυνατότητα να δώσει άλλον αέρα και άλλη δυναμική, για την ίδια, επανάκαμψης στην περιοχή, ενώ καθώς η γειτονική μας χώρα θα εισέρχεται στο ΝΑΤΟ θα μπορούσαμε «να αναλάβουμε το κομμάτι της εκπαίδευσης των μικρής εμβέλειας ενόπλων δυνάμεών της».
Σε ό,τι αφορά, δε, την ευρωπαϊκή πορεία της γείτονος, μια «μακρά και επίπονη διαδικασία», όπως χαρακτηριστικά είπε ο διευθυντής ερευνών του ΙΔΙΣ, «εμείς έχουμε πολλούς μοχλούς πίεσης και “εργαλεία” στη διάθεσή μας, γιατί στην ολοκλήρωση των 35 κεφαλαίων η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα, στην αρχή και το τέλος, να χρησιμοποιεί το βέτο και ίσως και να μπλοκάρει την ίδια τη διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά έχουμε τη δυνατότητα για 70 βέτο, αν και προφανώς πολιτικά δε μιλάμε για κάτι τέτοιο. Ωστόσο, αυτή είναι μια επιπρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα για τα δικά μας συμφέροντα σε περίπτωση που η άλλη πλευρά αποφασίσει να καταστρατηγήσει μέρος της Συμφωνίας των Πρεσπών».
Κληθείς να σχολιάσει τις αντιδράσεις που υπήρξαν από ορισμένες πλευρές για το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της γείτονος, Ζόραν Ζάεφ, εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τον όρο «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και μετά την επικύρωση της συμφωνίας από την ελληνική Βουλή, ο κ. Φίλης εξήγησε: «Η γειτονική χώρα δεν έχει θέσει σε ισχύ ακόμα τη συνταγματικές τροποποιήσεις που συνεπάγονται αλλαγή και του συνταγματικού τους ονόματος, άρα μετατροπή του “Δημοκρατία της Μακεδονίας” σε “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”. Γιατί κατά αυθαίρετο και μονομερή τρόπο αποφάσισαν, προκειμένου οι ίδιοι να διασφαλιστούν απέναντι σ’ εμάς, να θέσουν σε ισχύ τις συνταγματικές αλλαγές αμέσως μετά την κύρωση του πρωτοκόλλου ένταξής τους στο ΝΑΤΟ στην ελληνική Βουλή. Αυτό σημαίνει ότι έως τότε ο Ζάεφ έχει τη δυνατότητα να αναφέρεται σε “Δημοκρατία της Μακεδονίας”».
Σημείωσε, ωστόσο, πως «αν τεθούν σε ισχύ οι συνταγματικές αλλαγές, ο Ζάεφ εξακολουθήσει να αναφέρεται σε “Δημοκρατία της Μακεδονίας”, η ελληνική πλευρά αυτομάτως θα μπορεί να τον επαναφέρει στην τάξη διότι θα έχει παραβιάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών».
«Να αποτραπεί οποιαδήποτε σύγχυση μεταξύ των προϊόντων της γείτονος και των δικών μας»
Αναφορικά με το μείζον ζήτημα των εμπορικών σημάτων, ο κ. Φίλης εξήγησε ότι «από τη μία υπάρχει το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο λειτουργεί διασφαλιστικά σε πολλές από τις ελληνικές επιχειρήσεις, από την άλλη τα δύο μέρη, προκειμένου να βρεθεί ο συμβιβασμός που μας οδήγησε στη συμφωνία των Πρεσπών, επέλεξαν να μεταθέσουν για το μέλλον το ζήτημα των εμπορικών σημάτων» και για τον λόγο αυτό θα πρέπει «η ελληνική πλευρά να καταστήσει σαφές ευθύς εξαρχής ότι καμία σύγχυση δεν πρέπει να επέλθει μεταξύ των προϊόντων της γείτονος και των δικών μας».
«Υπάρχει ένας κίνδυνος, εφόσον αυτή η επιτροπή που έχει οριστεί και υποτίθεται ότι θα πάρει τις αποφάσεις της σε βάθος τριετίας, μέσα σ’ αυτά τα τρία χρόνια να δούμε εταιρείες από τη μία και την άλλη πλευρά να προσπαθούν να κατοχυρώσουν τον όρο “μακεδονικός” για τα προϊόντα τους είτε πανευρωπαϊκά είτε στο διεθνές επίπεδο», σημείωσε ο κ. Φίλης, επισημαίνοντας πως «αυτή τη στιγμή, από τις 4.000 ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες σχετίζονται με μακεδονικά προϊόντα, μόλις 24 έχουν κατοχυρώσει πανευρωπαϊκά τον όρο “μακεδονικός” και μόλις δύο τον έχουν κατοχυρώσει διεθνώς».
«Υπάρχει μία ανάγκη να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την άλλη πλευρά ότι τα προϊόντα τους δεν πρέπει καθ’ οιονδήποτε τρόπο να συγχέονται με τα προϊόντα τα δικά μας, από την άλλη θα πρέπει οι επιχειρήσεις, στον βαθμό που μπορούν, να ξεκινήσουν την κατοχύρωση προκειμένου να μην έχουν προβλήματα στο μέλλον. Εμείς έχουμε ένα σαφές συντριπτικό πλεονέκτημα καθώς η ποιότητα των προϊόντων μας και οι πιστοποιήσεις είναι πολύ υψηλότερες των αντίστοιχων των γειτόνων, αλλά αυτό δεν αρκεί, πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση και πρέπει οπωσδήποτε να είχαμε ήδη κάνει το επόμενο βήμα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο διευθυντής ερευνών του ΙΔΙΣ.
