Από τη στέψη σε βασιλιά της ποπ ενώ ήταν ακόμα στη ζωή, στη μετά θάνατον εκθρόνιση. Ένα ντοκιμαντέρ ήταν, όπως φαίνεται, αρκετό για να προκαλέσει την με πάταγο πτώση του Μάικλ Τζάκσον στα μάτια εκατομμυρίων θαυμαστών του σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το ντοκιμαντέρ του HBO «Leaving Neverland», στο οποίο δύο άνδρες (ο 36χρονος, σήμερα, Γουέιντ Ρόμπσον και ο 40χρονος Τζέιμς Σεϊφτσάκ), καταγγέλλουν πως ο Τζάκσον τους κακοποιούσε σεξουαλικά, ενώ ήταν στην ηλικία των 7 και 10 ετών στις αρχές του 1990, έγινε η αφορμή (προσωρινά ή όχι, θα το δείξει η ιστορία) για την παταγώδη πτώση ενός ειδώλου που κάποτε προκαλούσε πανικό και εκδηλώσεις λατρείας σε κάθε εμφάνισή του.
Και αν κάποτε ήταν έτσι, σήμερα, πλέον, όλα δείχνουν να έχουν αλλάξει. Δεκάδες σταθμοί στην Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία ξεκαθαρίζουν πως μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ δεν πρόκειται πλέον να παίζουν τραγούδια του «Βασιλιά της ποπ», σεβόμενοι «τα συναισθήματα των ακροατών».
Η «Nova Entertainment» του Σίδνεϊ προστέθηκε την Πέμπτη στην ήδη μακριά λίστα των ομίλων του ραδιοφώνου που βγάζουν off air τον Τζάκσον. «Λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις, ο SmoothFM σταματά από τώρα και στο εξής να παίζει τραγούδια του Μάικλ Τζάκσον» ανάφερε σε τοπικά ΜΜΕ ο διευθυντής προγράμματος του ομίλου Nova, Πολ Τζάκσον. Αν και το ντοκιμαντέρ δεν έχει ακόμη μεταδοθεί στην Αυστραλία, ένα ακόμα μεγάλο ραδιοφωνικό δίκτυο της χώρας, το ARN, ανακοίνωσε ότι «παρακολουθεί στενά το συναίσθημα του κοινού σε σχέση με μεμονωμένους καλλιτέχνες».
Πριν μερικές ημέρες, δεκάδες ραδιοφωνικοί σταθμοί στον Καναδά δήλωσαν ότι βγάζουν προσωρινά off air τη μουσική του Τζάκσον, που περιλαμβάνει τεράστιες επιτυχίες όπως το «Billie Jean» και το «Bad». Τα ίδια και στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό RNZ της Νέας Ζηλανδίας αλλά και έναν ακόμα στην Ολλανδία.
Η αρχή είχε γίνει από το βρετανικό BBC Radio 2 και ακολούθησε ένα παγκόσμιο «τσουνάμι» το οποίο έφτασε μέχρι την Ελλάδα όπου χθες ο «Easy 97,2» ανακοίνωσε πως σταματά να παίζει τραγούδια του Τζάκσον. Σε ανάρτησή του στο Facebook ο σταθμός τονίζει: «Ενημερώνουμε τους ακροατές μας ότι έπειτα από τις τελευταίες καταγγελίες και ισχυρισμούς σχετικά με τον Michael Jackson μέσα απο το ντοκιμαντέρ «Leaving Neverland», αποφασίσαμε να σταματήσουμε να μεταδίδουμε τραγούδια του συγκεκριμένου καλλιτέχνη».
Αλλά δεν είναι μόνο οι ραδιοφωνικοί σταθμοί. Το άγαλμα του Τζάκσον απομακρύνθηκε από το Εθνικό Ποδοσφαιρικό Μουσείο στο Μάντσεστερ. Εκπρόσωπος της NFM δήλωσε: «Έχουν ήδη ξεκινήσει σχέδια για να αφαιρεθεί το άγαλμα του Μάικλ Τζάκσον ως μέρος των συνεχών μας σχεδίων για την καλύτερη εκπροσώπηση των ιστοριών που θέλουμε να πούμε για το ποδόσφαιρο».
Την ίδια ώρα, οι θαυμαστές του Μάικλ Τζάκσον παγκοσμίως σπεύδουν να διατρανώσουν την αθωότητά του χρησιμοποιώντας στο Twitter την ετικέτα #MJInnocent. Ορισμένοι, μάλιστα, συγκέντρωσαν χρήματα για μια εκστρατεία αφισοκόλλησης στα λεωφορεία του Λονδίνου με σύνθημα: «Τα γεγονότα δεν λένε ψέματα. Οι άνθρωποι λένε. #MJInnocent».
Την ίδια στιγμή η οικογένεια του Τζάκσον έχει ήδη αποκαλέσει το ντοκιμαντέρ και την ειδησεογραφική κάλυψη των κατηγοριών ως «δημόσιο λιντσάρισμα» τονίζοντας ότι είναι «100% αθώος».
«Ο χώρος του θεάματος συχνά τρέφεται από ανθρωποθυσίες»
Ο ψυχίατρος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρήστος Λιάπης μίλησε στο newsbeast.gr για το αν συνδέεται ή όχι η ζωή ενός καλλιτέχνη με το έργο του και αν θα πρέπει η όχι να ακούγεται η μουσική του.
«Η παιδοφιλία και η παιδεραστία είναι ουσιαστικά ό,τι το ειδεχθέστερο μπορεί να εκδηλωθεί γιατί δηλητηριάζει και ναρκοθετεί το μέλλον της κοινωνίας, πληγώνοντας και τραυματίζοντας αυτό το ευαίσθητο κομμάτι που είναι τα παιδιά. Πάρα πολλοί καλλιτέχνες και πάρα πολλοί χαρισματικοί στον χώρο τους άνθρωποι συχνά στην ιστορική διαδρομή συνυφαίνεται η χαρισματικότητά τους με κάποιον πυρήνα ψυχοπαθολογίας. Είναι κάτι το οποίο έχει διαπραγματευτεί και ο Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης, η σύνδεση ουσιαστικά μελαγχολίας και ιδιοφυίας» ανέφερε ο κ. Λιάπης.
«Πολλές φορές ο δημιουργικός πυρήνας ενός καλλιτέχνη δεν είναι άλλος από αυτόν της κατάθλιψης ή της διπολικής διαταραχής. Εάν μέσα στη διαδρομή της ζωής του οποιουδήποτε ανθρώπου είτε είναι διάσημος είτε άσημος, είτε είναι καλλιτέχνης επιτυχημένος είτε δεν είναι, υπάρχει το δηλητήριο αυτό της παιδοφιλικής διαστροφής, αυτό δεν πρέπει να συνδέεται με κάποιον πυρήνα συναισθηματικής ή ψυχικής διαταραχής ούτε όμως και με την καλλιτεχνική, επαγγελματική του πορεία. Το μήνυμα που ένας καλλιτέχνης καλείται να εκφράζει δεν μπορεί να κριθεί όμως υπό αυτό το πρίσμα. Η μουσική του Μάικλ Τζάκσον είχε βέβαια ένα συγκεκριμένο μήνυμα, χωρίς να διεκδικεί επαναστατικότητα, καθώς εξέφρασε το πνεύμα ευημερίας και πλουραλισμού της δεκαετίας του ’80».
Ο κ. Λιάπης μίλησε και για το ψυχικό υπόβαθρο του Μάικλ Τζάκσον αλλά και για την προσοχή με την οποία πρέπει κάποιος να αντιμετωπίσει το ζήτημα:
«Ας μην ξεχνάμε ότι πριν βγουν όλα αυτά στην επιφάνεια – και είναι φοβερό ότι βγαίνουν στην επιφάνεια για ένα άτομο που δεν είναι πλέον στη ζωή και η αμερικανική δικαιοσύνη δεν έχει αποφανθεί ακόμη για την υπόθεση – ο Τζάκσον έχει προκαλέσει και στο παρελθόν την κοινή γνώμη, άλλαζε τη μύτη του, άλλαζε το χρώμα του. Βλέπαμε λοιπόν ότι υπήρχε μία πολυπροβληματικότητα, μία εκκεντρικότητα. Θυμόμαστε τη σκηνή που είχε βγάλει τον μικρό του γιο πάνω από το μπαλκόνι, τον αιωρούσε πάνω από το παραληρούν πλήθος ως να θυσίαζε παιδιά στον Μολώχ του θεάματος, που συχνά απαιτεί ανθρωποθυσίες. Αυτό είναι μία άλλη παράμετρος που πρέπει να δούμε, το πώς δηλαδή όλος ο χώρος του θεάματος τρέφεται από ανθρωποθυσίες. Από είδωλα που αρχικώς τα εξιδανικεύει και τελικά απαιτεί την αποκαθήλωσή τους».
Όσο για το αν πρέπει ή όχι να ακούμε τα τραγούδια του ποπ σταρ, τόνισε:
«Δεν μπορεί κάποιος να δώσει ούτε ψυχιατρική ντιρεκτίβα ούτε κατεύθυνση. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να ακούει οποιαδήποτε μουσική αισθάνεται ότι τον εκφράζει και τον ηρεμεί. Τα τραγούδια του Μάικλ Τζάκσον δεν είχαν ποτέ κάποιο παιδοφιλικό μήνυμα ούτε κάποιο μήνυμα που ωθεί σε κάποιου είδους διαστροφή. Ας πάρουμε για παράδειγμα και το αντίπαλον μουσικό δέος, τη μέταλ μουσική, για την οποία είχε αναπτυχθεί η φιλολογία ότι συνδέεται με τον σατανισμό. Εγώ θα επιμείνω στο συμβολικό μήνυμα που έχει κάθε καλλιτέχνης και κάθε μουσική. Ας πούμε ο Έλβις Πρίσλεϊ ξεπέρασε τον μέσο όρο ενός καλλιτέχνη διότι εξέφραζε τη λογική της ανατροπής. Η ροκ μουσική τη δεκαετία του ’60 εξέφραζε το φιλειρηνικό μήνυμα κατά του πολέμου του Βιετνάμ.
Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να δούμε σε καλλιτέχνες και είδη μουσικής αντίστοιχα μηνύματα. Για παράδειγμα επειδή ο Μπομπ Μάρλεϊ είχε παραδεχθεί τη χρήση κάνναβης, εμείς δεν πρέπει να ακούμε τη μουσική του; Δηλαδή το μήνυμα του φιλειρηνισμού και της συμφιλίωσης που εξέπεμπε ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης πρέπει να πούμε ότι είναι απορριπτέο επειδή κάπνιζε ανοιχτά χασίς. Αναγνωρίζω ότι οι δύο περιπτώσεις δεν είναι ακριβώς οι ίδιες, διότι αν ισχύουν αυτά που ακούγονται για τον Μάικλ Τζάκσον, έχει καταστρέψει πολλά παιδιά. Το τραύμα το οποίο κάθε παιδόφιλος προκαλεί, δείχνουν οι μελέτες δυστυχώς ότι διαιωνίζεται και ανακυκλώνεται και στις επόμενες γενιές μέσα από τα θύματά του, τα οποία μπορεί να επαναλάβουν αυτή τη βία σε άλλα ανυπεράσπιστα παιδιά είτε βιώνουν μια κατάσταση εσωτερικής ανισορροπίας, χωρίς να μπορούν να κυνηγήσουν, όπως κανονικά κάνουν οι ενήλικες, την ευτυχία».
Έφερε μάλιστα και ένα ποδοσφαιρικό παράδειγμα:
«Από την άλλη πλευρά είναι σαν να λέμε ότι δεν πρέπει να ξαναδούμε βίντεο με τον Τζορτζ Μπεστ επειδή πέθανε από αλκοολισμό και ενώ του είχαν κάνει μεταμόσχευση ήπατος, αυτός ξαναήπιε μέσα στο νοσοκομείο και το έχασε το συκώτι του. Και για να πούμε κάτι και για την Ημέρα της Γυναίκας, ο Μπεστ είχε πει ότι “τα περισσότερα λεφτά μου τα ξόδεψα στις γυναίκες και το ποτό και τα υπόλοιπα απλώς τα σπατάλησα”. Μπορεί να διαφωνούμε με αυτή τη θεώρηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Τζορτζ Μπεστ δεν ήταν ο καλύτερος Βρετανός μπαλαδόρος. Με αντίστοιχο τρόπο δεν ακυρώνεται η καθαρά τραγουδιστική ικανότητα του Μάικλ Τζάκσον. Το να σου έχει δώσει ο Θεός, ή η Μοίρα για όποιον δεν πιστεύει, προικισμένες φωνητικές χορδές, ή η συγκυρία και τα γονίδια να σου έχουν δώσει ωραία εμφάνιση, από μόνο του δεν λέει τίποτα. Σημασία έχει το όποιο χάρισμα έχει ο καθένας από εμάς τι μήνυμα παράγει και πώς μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Προτού λοιπόν ο Μάικλ Τζάκσον καθίσει στο εδώλιο της Ιστορίας ως παιδεραστής, αν όλα αυτά αποδειχθούν από την αμερικανική δικαιοσύνη, ενδεχόμενα να έπρεπε να καθίσει στο εδώλιο της Ιστορίας επειδή όλη αυτή τη δημοσιότητα και την απήχηση που είχε, αντί να δομήσει ένα συγκεκριμένο μήνυμα είτε για τις φυλετικές διακρίσεις είτε για άλλα προβλήματα που απασχολούν τις κοινωνίες, αυτός προτιμούσε να αλλάζει το χρώμα του από το άσπρο στο μαύρο και από το μαύρο στο άσπρο και τελικώς φτάσαμε στο γκρι της παιδεραστίας. Ή να δίνει το μήνυμα σε αγόρια και κορίτσια να αλλάζουν την εμφάνισή τους με πλαστικές επεμβάσεις, διότι μόνο πουλώντας την εμφάνισή μας μπορούμε να αρέσουμε. Με την είδηση του θανάτου του όλοι αποχαιρετήσαμε ένα κομμάτι της αθωότητάς μας, των παιδικών μας χρόνων. Αυτή την αθωότητα καταστρέφει ουσιαστικά η υστεροφημία του έτσι όπως αποκαλύπτεται, αν βέβαια ισχύουν οι κατηγορίες».