Η αξιοποίηση του υπερπλεονάσματος του 2019 που θα κατευθυνθεί προς νέες φορολογικές ελαφρύνσεις ή προς στοχευμένους τομείς, όπως η υγεία και η αντιμετώπιση του προσφυγικού, έχει τεθεί επί τάπητος σε κυβερνητικές συσκέψεις τις τελευταίες ημέρες και εξετάζεται παράλληλα με το αρχικό σχέδιο για στήριξη των ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Στο Μαξίμου έχουν κατατεθεί δύο εισηγήσεις αναφορικά με την αξιοποίηση του υπερπλεονάσματος.
Η πρώτη έχει περισσότερο αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και προβλέπει την περικοπή μόνο για ένα έτος είτε της εισφοράς αλληλεγγύης είτε του τέλους επιτηδεύματος, ενώ εναλλακτικά εξετάζεται -με μικρότερες πιθανότητες- επιπλέον μείωση του ΕΝΦΙΑ για χαμηλά εισοδήματα.
Μέσω αυτής της πρότασης εκτιμάται ότι τονώνεται η ανάπτυξη και ενισχύεται η ιδιωτική κατανάλωση.
Παράλληλα, μέρος του πλεονάσματος θα κατευθυνθεί στη δημιουργία υποδομών στις περιοχές που θα σηκώσουν το βάρος των κλειστών κέντρων για τους πρόσφυγες, ως ένα από τα αντισταθμιστικά οφέλη που σκοπεύει να κατευθύνει η κυβέρνηση προς τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και στην ενίσχυση των υποδομών του κράτους που έχουν πληγεί λόγω κρίσης όπως είναι τα νοσοκομεία και η πυροπροστασία.
Η δεύτερη εισήγηση -που εξασθενεί τις τελευταίες ημέρες- προβλέπει τη στήριξη των δικαιούχων του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης, των χαμηλοσυνταξιούχων που από το 2020 χάνουν το ΕΚΑΣ και των μακροχρόνια ανέργων.
Είναι ενδεικτικό ότι ο πρωθυπουργός είχε υποστηρίξει σε τηλεοπτική του συνέντευξη ότι το μέρισμα θα πάει στοχευμένα στους πιο αδύναμους.
Με δεδομένο ότι μέρος του φετινού υπερπλεονάσματος διατέθηκε την περασμένη άνοιξη για την καταβολή της αποκαλούμενης «13ης σύνταξης» λειτουργεί μάλλον αποτρεπτικά στην πρόσθετη στήριξη των συνταξιούχων.
Τις τελικές αποφάσεις για το ύψος και την κατανομή του «μερίσματος ανάπτυξης» -όπως το έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός- θα λάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις αρχές Δεκεμβρίου, αφού ζυγίσει όλα τα δεδομένα που θα έχει στη διάθεσή του.
Με βάση τα παραπάνω και παρά τα όσα γράφονται τις τελευταίες ημέρες αναφορικά με τους δικαιούχους και τα ποσά, προκύπτει ότι το τελικό ποσό που θα λάβουν οι δικαιούχοι -για τους οποίους δεν έχουν αποσαφηνιστεί τα νέα κριτήρια- θα είναι εξαιρετικά μειωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι το 2018 μοιράστηκαν σε 1,4 εκατ. νοικοκυριά περίπου 800 εκατ. ευρώ, ενώ τα ποσά που καταβλήθηκαν ξεκινούσαν από τα 200 ευρώ και έφταναν τα 1.200 ευρώ.
Φέτος όμως το ποσό που θα διατεθεί είναι περίπου 300 εκατ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι είτε οι δικαιούχοι θα είναι λιγότεροι, είτε τα τελικά ποσά θα είναι εξαιρετικά μειωμένα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Δημοσιονομικός χώρος
Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος για τη διανομή του μερίσματος θα προσδιοριστεί όχι μόνο από τα περίπου 436 εκατ. ευρώ του υπερπλεονάσματος, όπως καταγράφεται στον προϋπολογισμό, αλλά και από το αδιάθετο ποσό του αποθεματικού του 2019.
Το αποθεματικό ήταν 380 εκατ. ευρώ αλλά εξ’ αυτών θα εκταμιευτούν τα 68 εκατ. ευρώ του επιδόματος θέρμανσης.
Επιπλέον, από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο θα αφαιρεθούν οι δαπάνες έως 200 εκατ. ευρώ για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας που θα καταβάλει το Δημόσιο στη ΔΕΗ.
Ένα σημαντικό μέρος περίπου 200 εκατ. ευρώ θα παραμείνει ως «μαξιλάρι» ασφαλείας, προκειμένου να διοχετευθεί σε έκτακτες ή αστάθμητες ανάγκες, όπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών.
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται οι δαπάνες για δικαστικές αποφάσεις που αφορούν διεκδικήσεις συνταξιούχων για τα αναδρομικά.