Η έξοδος είναι χωρίς προηγούμενο, γι’ αυτό και δεν έχει κανόνες. Σημασία έχει ποιος διαπραγματεύεται και τι σχέδιο έχει. Τι θα γίνει με το χρέος, τα δάνεια και τις τράπεζες και το κλειδί της αναζήτησης παράλληλου νομίσματοs
Η φιλολογία περί Grexit και επιστροφής στη δραχμή έχει και πάλι φουντώσει τόσο από εξωγενείς λόγους, όσο και από ενδογενείς. Στους εξωγενείς ανήκουν οι δηλώσεις αξιωματούχων του νέου αμερικανού προέδρου για επικείμενη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ευρώ, η καλύτερη οικονομική πορεία χωρών που εξακολουθούν να έχουν εθνικό νόμισμα (Πολωνία, Τσεχία, Ρουμανία των οποίων τα νομίσματα σταθεροποιήθηκαν και σημειώνουν μικρές τάσης ανατίμησης), η προειδοποίηση Ντράγκι πως έξοδος σημαίνει πρώτα εξόφληση και φυσικά οι τοποθετήσεις έγκυρων οικονομολόγων.
Οι ενδογενείς παράγοντες που τροφοδοτούν την φιλολογία για τη δραχμή σχετίζονται με το αδιέξοδο της δεύτερης αξιολόγησης και το εύλογο σύνδρομο του επώδυνου συμβιβασμού και βεβαίως με την «έκρηξη» Ξυδάκη για μια δήθεν ειλικρινή συζήτηση για τη δραχμή. Μπορεί, βέβαια, τα επιχειρήματά του να είναι λογικά, όμως, οι πραγματικές επιπτώσεις μιας τέτοιας συζήτησης σε περίοδο κρισιακής διαπραγμάτευσης είναι εξαιρετικά επικίνδυνες με δραματικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Αν δε πρόκειται για μια από τις γνωστές επικοινωνιακές καραμπόλες της κυβέρνησης, τότε τα πράγματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα.
Και για να τονίσουμε πόσο επικίνδυνη είναι για την οικονομία μια τέτοια συζήτηση τώρα, φθάνει να αναφερθεί πως υπήρξε προ ημερών άρθρο που καλούσε την εισαγγελία να παρέμβει έναντι όσων αρθρογραφούν υπέρ της δραχμής με βάση σχετική νομοθεσία. Πάντως, την εκδοχή της δραχμής υποστηρίζουν και ορισμένοι έλληνες οικονομολόγοι-καθηγητές, αλλά οι θέσεις τους και κυρίως οι διαδικασίες εξόδου δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένες, εξ αιτίας -ίσως- του μιντιακού χρόνου και χώρου που τους δίδεται.
Βασικά το κύριο επιχείρημα της επιστροφής στη δραχμή είναι ότι έτσι ελέγχεις την νομισματική πολιτική, δηλαδή την ποσότητα χρήματος που μπορείς να ρίξεις στην αγορά για να αναθερμάνεις την παγωμένη οικονομία και τη δυνατότητα διολίσθησης ή και άμεσης υποτίμησης του νομίσματός σου, ώστε να μπορείς να εξάγεις και να παίρνεις συνάλλαγμα για να μπορείς να αγοράζεις πετρέλαιο, φάρμακα κλπ. Το εθνικό νόμισμα σημαίνει για πολλούς αναλυτές χαμηλή ανεργία. Δεν λένε όμως ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν πολύ χαμηλή αγοραστική δύναμη, δηλαδή, ο σημερινός μισθός των 400 ευρώ σε δραχμές μπορεί να χάσει αγοραστική δύναμη και να πέσει γρήγορα στα επίπεδα των 100-150 ευρώ!
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση που θα ψηφίσει το νόμο επιστροφής στη δραχμή θα περιλάβει μία διάταξη που θα καθορίζει ισοτιμία 1 ευρώ=1 δραχμή. Αλλά μετά αρχίζει η διολίσθηση για να γίνουν φθηνά τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες (τουρισμός) και να γίνει ελκυστική η χώρα για το ξένο κεφάλαιο. Αυτό όμως έχει και μια άλλη όψη, για την οποία οι δραχμιστές δεν λένε κουβέντα.
Η πρόταση Σόιμπλε και τα απόκρυφα της δραχμής
Πόσο τραγικές θα είναι οι επιπτώσεις στην εξόφληση του χρέους; Γιατί να έρθουν σε μια χώρα φθήνιας να επενδύσουν οι ξένοι, όταν το επιχειρηματικό περιβάλλον δεν θα έχει κανόνες, διαφάνεια και δικαιοσύνη κ.ο.κ. , καθώς οι μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν επί ευρώ δεν θα γίνουν επί δραχμής…
Κι εδώ έρχεται ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήδη από την εποχή Ευάγγελου Βενιζέλου, και λέει, αν το αποφασίσετε, μπορούμε να δούμε ένα χοντρό «κούρεμα» του χρέους (ίσως και 50%), ίσως και ένα πριμ εξόδου της τάξεως των 50 δισ. ευρώ για να στηρίξετε το νόμισμά σας και τις εισαγωγές των αναγκαίων… να σας βοηθήσουμε, τεχνικά, νομικά και ότι άλλο χρειαστεί γιατί η έξοδος θέλει διαπραγμάτευση και είναι εξαιρετικά περίπλοκη στους λογαριασμούς και στα νομικά της.
Εκεί στα ψιλά γράμματα της διαπραγμάτευσης (σσ: Δείτε πόσο δύσκολο είναι το Brexit που δεν αφορά καν στο ευρώ) έρχεται ο Ντράγκι και λέει θέλω τα 76 δισ. ευρώ που έχετε άνοιγμα στην ΕΚΤ, καθώς επίσης και την εκκαθάριση των πληρωμών που έχετε στο διευρωπαϊκό σύστημα target 2. Τι γίνεται με αυτά; Πώς διακανονίζονται; Και κυρίως ποιοι μπορούν να κάνουν τέτοιου τύπου διαπραγματεύσεις;
Και θα σε αφήσει η άλλη πλευρά να περάσεις στον αρχικό νόμο εκτός από το 1 ευρώ = 1 δρχ και τα δάνεια σε ευρώ να γίνουν ισότιμα δάνεια σε δραχμή; Και τι θα κάνεις με τις τράπεζες; Θα τις εθνικοποιήσεις; Θα διαγράψεις τα δάνεια των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων; Πού θα βρεις λεφτά για να τις ανακεφαλαιοποιήσεις; Και αν αρχίσεις να τυπώνεις δραχμές ανεξέλεγκτα πού θα πάει ο πληθωρισμός, πού τα επιτόκια και πού η ισοτιμία του νομίσματος; Τι νόμισμα θα έχεις αναφορά, το ευρώ ή το δολάριο;
Ποιος θα διαπραγματευτεί και τι
Η απόφαση για το Grexit μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: Είτε με 151 ψήφους στη Βουλή (Σ.Σ: κι εδώ θα ΄ρθουν οι συνταγματολόγοι και θα πουν ότι χρειάζονται 180), είτε με δημοψήφισμα.
Με δημοψήφισμα σημαίνει πως θα υπάρξει χρόνος για πολιτική αντιπαράθεση. Με το που θα τεθεί το θέμα, θα υπάρξει αμέσως παύση πληρωμών, θα αδειάσουν τα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα, ίσως και τα φαρμακεία. Για να περιοριστούν όλα αυτά, η κυβέρνηση θα χρειαστεί να κλείσει τις τράπεζες για όλη την διάρκεια της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Αν είναι απόφαση της Βουλής, αυτή θα πρέπει να παρθεί Παρασκευή μετά το κλείσιμο των τραπεζών και των αγορών και κυρίως, θα πρέπει να έχει ειδοποιηθεί η Κομισιόν να έχει έτοιμη μια 3-4μελή ομάδα διαπραγμάτευσης απέναντι στην αντίστοιχη ελληνική, ώστε η συμφωνία να γίνει και να ολοκληρωθεί μέσα στο Σαββατοκύριακο σε ένα ποσοστό 85%.
Εδώ πρέπει να υπογραμμιστεί με κόκκινο ότι δεν υπάρχει προηγούμενο εξόδου από το ευρώ, άρα δεν υπάρχει ασφαλής διαδικασία διαπραγμάτευσης. Θα είναι μια διαπραγμάτευση ενός αδύναμου, έναντι των πολλών και ισχυρών. Συνεπώς, έχει τεράστια σημασία ποιο θα είναι το κατάλληλο πρόσωπο που θα διαπραγματευτεί , δηλαδή ποιος θα κυβερνήσει.
Διότι μια άτακτη και αυτοσχεδιστική έξοδος από το ευρώ θα οδηγήσει σε τραγικές καταστάσεις. Στα ψιλά γράμματα των υφιστάμενων συμφωνιών ελλοχεύουν τραγικές παγίδες.
Κι εδώ έρχεται το σχέδιο. Τι απαιτήσεις θα προβάλλει η Ελλάδα και με τι οικονομοτεχνική και νομική τεκμηρίωση; Τι σχέδιο θα έχει αυτός που θα κυβερνήσει;
Οικονομικοί παράγοντες επισημαίνουν πως «αυτοί (και εννοούν όλα τα κόμματα) δεν μπόρεσαν να παρουσιάσουν στον ελληνικό λαό ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης και θα οργανώσουν σχεδιασμένη αποχώρηση από το ευρώ;
Είναι όλοι τους άσχετοι και ανίκανοι…».
Πάντως, αν ο εντολοδόχος της εξόδου είναι σοβαρός και ξέρει, θα κάνει πρώτα δέκα κρίσιμες μεταρρυθμίσεις για να δώσει σήμα στις αγορές ότι η έξοδος είναι για να γίνει πύραυλος η χώρα, διαφορετικά το μήνυμα θα είναι πως πρόκειται για έξοδο πολιτικής επιβίωσης με διορισμό κομματικού διοικητή στην Τράπεζα της Ελλάδος, που θα αγοράζει τα ομόλογα που θα εκδίδει η κυβέρνηση για να βολέψει το 1,5 εκατ. άνεργους όπως όπως στο κράτος, το οποίο θα χρειαστεί να γιγαντωθεί και πάλι.
Το οξυγόνο που χρειάζεται η οικονομία παρέχεται είτε με τύπωμα χρήματος, είτε με μεταρρυθμίσεις. Αλλά μεταρρυθμίσεις που δεν είναι οριζόντιες περικοπές συντάξεων, αλλά συντάξεις με ανταποδοτικότητα, χωρίς 45άρηδες ή 55άρηδες συνταξιούχους.
Το ευρώ έχει κανόνες. Ποιος και τι κανόνες θα βάλει στη δραχμή; Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τα γνωρίζει όλα αυτά και γι’ αυτό έχει χάσει τον ύπνο του. Λέγεται δε πως ονειρεύεται έναν τρίτο δρόμο μέσα στο ευρώ, το μονοπάτι του παράλληλου νομίσματος…
