Την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου στον ενεργειακό τομέα, επισημαίνει ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι σε συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών, στο περιθώριο της 2ης Διάσκεψης για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο.
Τονίζει ότι «είναι σημαντικό για όλους μας να διευρύνουμε τα πεδία συνεργασίας. Και η ενέργεια αποτελεί πεδίο συνεργασιών», ενώ σχετικά με την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών δηλώνει ότι οι συνομιλίες συνεχίζονται και εκφράζει την πεποίθησή του ότι θα υπάρξει συμφωνία.
«Είναι σημαντικό», προσθέτει, «να χτίσουμε τη σχέση μας, να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα ασφάλειας, σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή που θα ανοίξει τον δρόμο για καλύτερη εκμετάλλευση των κοινών πόρων μας και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που έχει η κάθε μία χώρα από μόνη της. Φυσικά, όλα αυτά θα δημιουργήσουν καλύτερες ευκαιρίες για απασχόληση, οικονομική πρόοδο και για έσοδα στους προϋπολογισμούς μας και στην οικονομία μας, που θα ευεργετηθούν και θα προχωρήσουν μπροστά». Ο κ. Σούκρι χαρακτηρίζει χρήσιμη τη Διάσκεψη της Ρόδου διότι όπως εξηγεί υπάρχουν πολύ καλές σχέσεις μεταξύ των κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο, προσθέτοντας ότι «αντιμετωπίζουμε τις ίδιες ή παρόμοιες προκλήσεις είτε μιλάμε για την πολιτική είτε για την οικονομία και αν δουλέψουμε από κοινού θα έχουμε καλύτερες προϋποθέσεις για να ανταπ οκριθούμε στις προσδοκίες μας, αλλά και για να προστατευθούμε από απειλές κατά της ειρήνης και της σταθερότητας».
Βεβαία εδώ πρέπει να διευκρινιστεί η γίνει τμηματική ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) στην Ανατολική Μεσόγειο μόνο μεταξύ τριών ή τεσσάρων κρατών (Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ισραήλ), δε θα ε΄ναι λειτουργική αλλά η ρύθμιση πρέπει να είναι συνολική.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, το αντίθετο μάλιστα επιβάλλεται, αλλά η αδυναμία εξεύρεσης λύσης με την Τουρκία προκαλεί προβλήματα.
Έτσι το επιθυμητό και ιδανικό είναι για να υπάρξει απροβλημάτιστη αξιοποίηση τν ΑΟΖ είναι όλες οι χώρες της περιοχής (Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρος, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Αίγυπτος Λιβύη και Ιταλία) .να συμφωνήσουν.
Το πρόβλημα για την Ελλάδα, σε αυτή τη ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών, είναι να συμπεριληφθεί και το νησιωτικό συμπλέγματα του ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟΥ, ως τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ.
Αλλά για το θέμα αυτό, θα πρέπει να υπάρξει καταρχήν συμφωνία της Ελλάδας με την Τουρκία, που δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Το Καστελόριζο είναι το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, που απέχει 72 ναυτικά μίλια από Ρόδο και 1,25 από τις τουρκικές ακτές.
Στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (του 1982) αναφέρεται ρητά στο άρθρο 121, ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται, δηλαδή που έχουν οικονομική ζωή, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Άρα, σύμφωνα με το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ έχει ΑΟΖ.
Στην περίπτωση όμως του Καστελόριζου, η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι «δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ».
Προβάλει έτσι το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των 14 νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου (κατοικούνται οι νησίδες Μεγίστη, ΡΩ, Στρογγύλη) διέπεται από «ειδικό καθεστώς», των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ, ούτε και έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, υποστηρίζει η Άγκυρα!
Η Τουρκία, ισχυρίζεται επίσης, ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει, ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, που ως έννοια είναι υπέρτερη της υφαλοκρηπίδας.
Η ΑΟΖ είναι οικονομική και όχι γεωλογική έννοια, όπως η υφαλοκρηπίδα. Αυτός είναι ο λόγος που η τουρκική διπλωματία επιμένει να μιλάει για υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελόριζου.
Γιατί αντιδρά η Τουρκία; Γιατί, αν δεχτεί ότι η περιοχή του Καστελόριζου ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, τότε, το Καστελόριζο αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο και συνεπώς, η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο!
Γι’ αυτό το λόγο η Τουρκία ζήτησε από την Αίγυπτο να μη λάβει υπόψη το Καστελόριζο, στις διαπραγματεύσεις που έχει με την Ελλάδα, ώστε να έχει και αυτή αφενός θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και αφετέρου μεγάλο μερίδιο στον υποθαλάσσιο πλούτο της περιοχής, που εκτιμάται ότι έχει και τα μεγαλύτερα αποθέματα (λεκάνη Ηροδότου).
Μάλιστα ο Τ. Ερντογάν με τον ανατραπέντα πρόεδρο της Αιγύπτου Μ.Μόρσι είχαν προχωρήσει σε καταρχήν συμφωνία ρύθμισης των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών, αγνοώντας Ελλάδα και Κύπρο!
Τώρα ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών δηλώνει πως Ελλάδα και Αίγυπτος βρίσκονται κοντά σε συμφωνία. Στην περίπτωση που έχει συμπεριληφθεί και το Καστελόριζο στις διαπραγματεύσεις, που είναι και το αναμενόμενο, υπάρχει ένα σοβαρό προηγούμενο το οποίο ουσιαστικά ανατρέπει τους τουρκικούς ισχυρισμούς, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ένα ηχηρό «χασοτούκι» της Αιγύπτου προς την Τουρκία.
Το εντυπωσιακό είναι ότι, η Τουρκία, ενώ δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με την Ρουμανία, την Βουλγαρία και με την Ρωσία!. Βέβαια αυτά αποτελούν τυπικά παραδείγματα της τουρκικής «λογικής» της παράνοιας.
Η Ελλάδα, μπορεί πάντα να προχωρήσει μονομερώς να ανακηρύξει την ΑΟΖ της, στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται και το Καστελόριζο.
Στην περίπτωση που η Τουρκία αντιδράσει με πολιτικά μέσα, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Αν όμως επιλέξει την αντίδραση με στρατιωτικά μέσα, τότε, θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα.
