Στις 15:27 ακριβώς το απομεσήμερο της Παρασκευής της 27ης Οκτωβρίου, η Βουλή της Καταλονίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της ιστορικής αυτής περιφέρειας του Ισπανικού βασιλείου. Αυτό που δεν είχε καταστεί δυνατό το 1914, έγινε εφικτό εκατόν τρία χρόνια μετά σχεδόν. Οι κεντρικές οδοί της πόλης της Βαρκελώνης, τα σοκάκια και οι πλατείες του ιστορικού κέντρου γέμισαν από κόσμο που έκλαιγε, χειροκροτούσε και κραύγαζε ενθουσιασμένος και συγκινημένος ταυτόχρονα. Την ίδια ώρα στη Μαδρίτη, στην αίθουσα της Γερουσίας όλοι καταλάβαιναν την ιστορικότητα και την πολυπλοκότητα της στιγμής. Μπορεί οι Γερουσιαστές, κατά πλειοψηφία της κεντροδεξιάς, να υπερψήφισαν την άρση της αυτονομίας της Καταλονίας και την επιβολή κηδεμονίας από το Ισπανικό κράτος.
Όλοι όμως κατανοούσαν πως οι εποχές των Ισπανών βασιλιάδων και της Ιεράς Εξέτασης καθώς και του Φράνκο, έχουν τελειώσει διά παντός και πως στην Ευρώπη του κεκτημένου της Κοπεγχάγης, κάθε συλλογικότητα, κάθε εθνότητα και κάθε έθνος έχει δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό. Σε αυτή τη σημερινή Ευρώπη τα περιθώρια ελιγμών της κρατικής εξουσίας είναι πολύ πιο περιορισμένα. Τον ρόλο του «ηγεμόνα» παίζει πλέον η Αμείλικτη Οικονομία. Αυτά που δεν μπορεί να πράξει η κεντρική εξουσία έχει τη δυνατότητα να υλοποιήσει το οικονομικό σύστημα και μπροστά σε αυτό η Καταλονία είναι πολύ ευάλωτη.
Όλοι όμως κατανοούσαν πως οι εποχές των Ισπανών βασιλιάδων και της Ιεράς Εξέτασης καθώς και του Φράνκο, έχουν τελειώσει διά παντός
Οι Βρυξέλλες σιωπούν αμήχανα διότι ξέρουν πως στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης καιροφυλακτούν πολλές άλλες μικρές ή μεγάλες Καταλονίες. Το τραπεζικό σύστημα στην Φρανκφούρτη βρίσκεται σε κόκκινο συναγερμό γιατί τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις. Μένει ή δεν μένει η Καταλονία στο ευρώ. Και αν δεν μπορεί να βρίσκεται εντός της Ευρωζώνης, τότε πως θα κινηθεί η οικονομική μηχανή μιας από τις πλουσιότερες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αμηχανία βρίσκονται και οι επιχειρηματικοί ταγοί της Ισπανίας. Η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής αυτοκινήτων του γκρουπ Volkswagen – SEAT, με ένα τερατώδες δίκτυο φασόν βρίσκεται στην Καταλονία. Θα μείνει ή θα αποχωρήσει; Και αν εξακολουθεί να παράγει το γκρουπ Volkswagen στην Καταλονία, κάτω από ποια οικονομικά δεδομένα θα καταστεί αυτό εφικτό;
Αμηχανία και στις ισπανικές τράπεζες οι οποίες όλες ανεξαιρέτως διαθέτουν δομές και διευρυμένες δραστηριότητες στην καταλανική πρωτεύουσα. Αυτές οι τράπεζες έχουν δηλώσει ότι θα αποχωρήσουν, κατεβάζοντας το επίπεδο των υπηρεσιών τους σε καθεστώς υποκαταστημάτων. Πώς θα λειτουργήσει η οικονομία σε επίπεδο καθημερινότητας;
Όλα αυτά τα γνωρίζουν οι Καταλανοί, η Βουλή των οποίων σήμερα ψήφισε την ανεξαρτησία. Θεωρητικά λοιπόν οι πολίτες αυτής της χώρας είναι προετοιμασμένοι. Θεωρητικά επίσης είναι και το κεντρικό ισπανικό κράτος.
Ο Ραχόι διαλύει το κοινοβούλιο της Καταλονίας – Εκλογές τον Δεκέμβριο
Διάγγελμα προς τον Ισπανικό λαό απηύθυνε ο Μαριάνο Ραχόι ανακοινώνοντας την διάλυση της Καταλανικής Βουλής και την προκήρυξη εκλογών στην περιοχή στις 21 Δεκεμβρίου.
«Είναι τα πρώτα μέτρα που εφαρμόζουμε προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο εκείνοι που ήταν έως σήμερα επικεφαλής (της καταλανικής διοίκησης) να μπορέσουν να συνεχίσουν την κλιμάκωση της ανυπακοής» υπογράμμισε ο Μαριάνο Ραχόι μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου που συγκλήθηκε έπειτα από το πράσινο φως που έδωσε η Γερουσία προκειμένου η Καταλονία να τεθεί υπό καθεστώς κηδεμονίας.
«Εμείς οι Ισπανοί ζήσαμε μια θλιβερή ημέρα, κατά τη διάρκεια της οποίας το παράλογο επιβλήθηκε του νόμου και κατέστρεψε τη δημοκρατία στην Καταλονία» επεσήμανε.
«Η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική, θλιβερή και γεμάτη από φόβο και άγχος» πρόσθεσε.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε ότι θα επιδιώξει να κηρυχθεί παράνομη η σημερινή κήρυξη της ανεξαρτησίας από την Καταλονία.
Επιπλέον, δήλωσε ότι αποφάσισε να αποπέμψει τον πρόεδρο της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν και την κυβέρνηση της Καταλονίας, τονίζοντας ότι οι υπουργοί της κεντρικής κυβέρνησης θα αναλάβουν τα καθήκοντα της καταλανικής διοίκησης.
Επίσης, θα προχωρήσει στη διάλυση του κοινοβουλίου της Καταλονίας, ενώ προκήρυξε εκλογές για την 21η Δεκεμβρίου, μια εκλογική διαδικασία που θα είναι «δίκαιη, ελεύθερη και νόμιμη», όπως υπογράμμισε.
Τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση «δεν στοχεύουν στην αναστολή της αυτονομίας, αλλά στην αποκατάσταση του νόμου και την επιστροφή της ομόνοιας» στην Καταλονία, σημείωσε ο συντηρητικός πρωθυπουργός.
Όπως τόνισε ο Μαριάνο Ραχόι, ο αρχηγός της καταλανικής αστυνομίας παύεται των καθηκόντων του.
Επίσης ανακοίνωσε την αποπομπή των εκπροσώπων της κυβέρνησης της Καταλονίας στη Μαδρίτη και στις Βρυξέλλες και το κλείσιμο των καταλανικών «αντιπροσωπειών» σε ολόκληρο τον κόσμο, εκτός των Βρυξελλών.
«Πιστεύουμε ότι επείγει να ακούσουμε τους πολίτες της Καταλονίας, όλους ανεξαιρέτως, ώστε να μπορούν να αποφασίζουν για το μέλλον τους και κανείς να μην μπορεί να ενεργεί εκτός του νόμου για λογαριασμό τους» τόνισε ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης.
Ο Μαριάνο Ραχόι υπενθύμισε ότι έχει τη στήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του κεντροδεξιού κόμματος Ciudadanos.
Το χρονικό της απόφασης για την ανακύρηξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας
Το Καταλανικό κοινοβούλιο στις 16:27 ώρα Ελλάδας ψήφισε την ανεξαρτησία της περιφέρειας από την Ισπανία. Η συνεδρίαση του περιφερειακού κοινοβουλίου είχε ως θέμα την πρόταση που κατέθεσαν βουλευτές των κομμάτων Junts pel Si και CUP για την κήρυξη της ανεξαρτησίας της περιφέρειας από την Ισπανία και την ανακήρυξή της σε Δημοκρατία της Καταλονίας.
Σημειωτέον ότι τα δύο κόμματα, από τα οποία προήλθε η πρόταση, διαθέτουν την πλειοψηφία των εδρών της Καταλανικής Βουλής.
Βουλευτές του Σοσιαλιστικού, του Λαϊκού Κόμματος και του κόμματος των Πολιτών (Ciudadanos), που αντιτίθεντο στην απόσχιση, αποχώρησαν από την αίθουσα προτού ξεκινήσει η ψηφοφορία σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Στην αίθουσα είχαν μείνει μόνο βουλευτές των κομμάτων Junts pel Si, CUP και Catalunya Si Que Es Pot, που συνδέεται με το κόμμα Podemos.
Η πρόταση για την κήρυξη της ανεξαρτησίας υπερψηφίστηκε με ψήφους 70 υπέρ,10 κατά και 2 λευκά. Συνολικά οι έδρες της περιφερειακής Βουλής της Καταλονίας είναι 135.
Την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο πρόεδρος Πουτζντεμόν και οι βουλευτές που βρίσκονταν στο Κοινοβούλιο, υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα, ενώ ακολούθως τραγούδησαν τον ύμνο της Καταλονίας.
Στην πρώτη του δήλωση μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας προέβη o Κάρλες Πουτζντεμόν υπογραμμίζοντας: «Σήμερα το κοινοβούλιο έκανε ένα βήμα που περιμέναμε και για το οποίο παλεύαμε χρόνια».
Την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο πρόεδρος Πουτζντεμόν και οι βουλευτές που βρίσκονταν στο Κοινοβούλιο, υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα, ενώ ακολούθως τραγούδησαν τον ύμνο της Καταλονίας
Και συνέχισε: «Θέλω να σας πω λίγα λόγια από καρδιάς με λογική και νομιμότητα για να συμβάλω στο μεγαλείο της στιγμής. Είμαστε μία κοινωνία που πάντα αντιδρούσε ειρηνικά. Υπάρχουν στιγμές που θα εξαρτάται από όλους μας να κρατήσουμε τον σφυγμό αυτής της χώρας, να κρατήσουμε πάνω από όλα την ειρήνη και την αξιοπρέπεια. Σήμερα το κοινοβούλιο της χώρας μας, νόμιμο και εκλεγμένο, έκανε ένα βήμα για το οποίο περιμέναμε και παλεύαμε χρόνια».
Την απόφαση του Καταλανικού κοινοβουλίου ακολούθησαν έξαλλοι πανηγυρισμοί από υποστηρικτές της ανεξαρτησίας, που έχουν συγκεντρωθεί έξω από το κοινοβούλιο και στους δρόμους της Βαρκελώνης. Χιλιάδες κόσμου ξεχύθηκε στις πλατείες της πρωτεύουσας της Καταλονίας για να πανηγυρίσουν την ανεξαρτησία.
Η Καταλανική Εθνοσυνέλευση κάλεσε σε «Γιορτή Ανεξαρτησίας» στην πλατεία Σαν Ζάουμε της Βαρκελώνης στις 19:00 (ώρα Ελλάδος).
Σε αρκετά κυβερνητικά κτίρια κατεβάζουν τις ισπανικές σημαίες και μένει μόνη της η Καταλανική.
Έντονες στιγμές στην πλατεία Σαν Ζάουμε της Βαρκελώνης κατά τη διάρκεια τους ενός λεπτού σιγής για την Μουριέλ Κασάλς.
Η Κασάλς, η οποία πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου του 2016, ήταν οικονομολόγος και ακτιβίστρια για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Υπήρξε πρόεδρος της οργάνωσης Omnium.
Η απάντηση των Ισπανών
Στο αντίπαλο στρατόπεδο την άρση της αυτονομίας της Καταλονίας ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία η Ισπανική Γερουσία, λιγότερο από μία ώρα αφότου το τοπικό Καταλανικό κοινοβούλιο, ενέκρινε το ψήφισμα της ανεξαρτητοποίησης της περιοχής από την ιβηρική χώρα.
Υπέρ της ενεργοποίησης του Άρθρου 155, το οποίο προβλέπει την αναστολή του αυτοδιοίκητου της περιφέρειας τάχθηκαν 214 γερουσιαστές, ενώ μόλις 47 ψήφισαν κατά.
Μιλώντας στη Γερουσία ο Μαριάνο Ραχόι ευχαρίστησε για την στήριξη στην εφαρμογή του άρθρου 155 και τόνισε πως τα απαραίτητα μέτρα θα ληφθούν τις επόμενες ώρες.
«Η απόδειξη ότι αυτή η κίνηση ήταν επιβεβλημένη φάνηκε από τη σημερινή ψηφοφορία στην Καταλονία, η οποία είναι παράνομη και αποτελεί εγκληματική ενέργεια. Η κυβέρνηση θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα την Παρασκευή το απόγευμα για να αποκατασταθεί η νομιμότητα. Λέω στους Καταλανούς πως όλα θα συμβούν με αποτελεσματικότητα και διακριτικότητα. Δεν θέλουμε να έχουμε ανθρώπους που προσπαθούν να διαλύσουν το Σύνταγμά μας».
«Οι αποσχιστές δεν θα διαλύσουν την Ισπανία. Η Δημοκρατία θα νικήσει τους πραξικοπηματίες συνωμότες. Το άρθρο 155 θα σώσει την Καταλονία από το έγκλημα»
Αμέσως μετά την ψηφοφορία ο Ισπανός πρωθυπουργός σε μήνυμά του στο Twitter συνέστησε ψυχραιμία σε «όλους τους Ισπανούς», τονίζοντας πως το κράτος δικαίου θα αποκατασταθεί στην Καταλονία. «Ψυχραιμία, το κράτος θα αντιδράσει όπως αρμόζει στις περιστάσεις».
Εν τω μεταξύ οργισμένος ο εκπρόσωπος του ισπανικού Λαϊκού Κόμματος στη Γερουσία, Ραφαέλ Χερνάντο, έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter: «Οι αποσχιστές δεν θα διαλύσουν την Ισπανία. Η Δημοκρατία θα νικήσει τους πραξικοπηματίες συνωμότες. Το άρθρο 155 θα σώσει την Καταλονία από το έγκλημα».
Τα μέτρα κατά της Καταλονίας
Με την έγκριση της Γερουσίας τίθεται σε εφαρμογή το άρθρο 155 για αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας.
Η πρόταση της κυβέρνησης προβλέπει επιγραμματικά:
Καθαίρεση της καταλανικής κυβέρνησης και διάλυση της καταλανικής Βουλής. Τη διακυβέρνηση θα αναλάβουν ειδικές επιτροπές, αλλά στην ουσία, θα βρίσκεται στα χέρια υπουργών της ισπανικής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση μπορεί να δώσει εντολή στις Αρχές να συλλάβουν τους Καταλανούς πολιτικούς που συμμετείχαν στις διαδικασίες ανακήρυξης της ανεξαρτησίας (συμπεριλαμβανομένου και του Κάρλες Πουτζντεμόν).
Προκήρυξη νέων εκλογών στην περιοχή εντός έξι μηνών
Η κυβέρνηση Ραχόι θα έχει την εξουσία να διορίζει και να απολύει τα μέλη σε όλους τους οργανισμούς και νομικά πρόσωπα που εξαρτώνται από την Τζενεραλιτάτ.
Οι περίπου 17.000 άνδρες των Mossos D’ Esquadra, η καταλανική αστυνομία, περνούν υπό τον έλεγχο της ισπανικής αστυνομίας. Η κυβέρνηση Ραχόι θα έχει, ακόμη, τη δυνατότητα να αντικαθιστά τους άνδρες της καταλανικής αστυνομίας από όργανα των δυνάμεων ασφαλείας του κράτους (εθνική αστυνομία, Πολιτοφυλακή).
Αν και η Μαδρίτη έχει θέσει τα οικονομικά της Καταλονίας υπό τον έλεγχό της, με την εφαρμογή του άρθρου 155 η κυβέρνηση αποκτά εξουσία για να ασκεί όλες τις χρηματοοικονομικές εργασίες, τον προϋπολογισμό και τη φορολογική πολιτική, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ούτε ένα ευρώ, από τους τοπικούς δασμούς και από τη χρηματοδότηση από τη Μαδρίτη, δεν πρόκειται να διατεθεί στην ενίσχυση της διαδικασίας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Ενώ αρχικά ανάμεσα στις προτάσεις προβλεπόταν η Μαδρίτη να έχει τον έλεγχο και των δημόσιων μέσων της Καταλονίας, μετά από τροπολογία που έκανε δεκτή η Γερουσία δεν θα ισχύσει κάτι τέτοιο.
Η εισαγγελία της Ισπανίας θα καταθέσει μήνυση κατά του Πουτζντεμόν
Δικαστική διαδικασία σε βάρος του προέδρου της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν με την κατηγορία της «εξέγερσης» θα κινήσει την επόμενη εβδομάδα η γενική εισαγγελία της Ισπανίας, όπως έγινε γνωστό από εκπρόσωπο Τύπου μετά την έγκριση από το καταλανικό κοινοβούλιο της κήρυξης ανεξαρτησίας της περιφέρειας.
«Η εισαγγελία θα καταθέσει μήνυση την επόμενη εβδομάδα κατά του Κάρλες Πουτζντεμόν με την κατηγορία της εξέγερσης», μια κατηγορία που επισύρει ποινή κάθειρξης έως και 30 έτη, επεσήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος Τύπου.
Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε «ενδεχομένως να συμπεριλάβει και τα υπόλοιπα μέλη της καταλανικής κυβέρνησης και το γραφείο των προέδρων» του καταλανικού κοινοβουλίου, τόνισε η ίδια πηγή.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Ξεκάθαρη στήριξη στην κεντρική ισπανική κυβέρνηση προσέφερε εν τω μεταξύ η Ευρωπαϊκή Ένωση, καλώντας ωστόσο τη Μαδρίτη να λύσει το πρόβλημα χωρίς προσφυγή στη βία.
«Για την ΕΕ δεν αλλάζει τίποτα. Η Ισπανία παραμένει ο μοναδικός μας συνομιλητής. Ελπίζω η Ισπανική κυβέρνηση να προτιμήσει την δύναμη του επιχειρήματος και όχι το επιχείρημα της δύναμης», έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή νωρίτερα δήλωσε ότι δεν έχει κανένα νέο σχόλιο για την Καταλονία, μετά την απόφαση του κοινοβουλίου της περιφέρειας να κηρύξει την ανεξαρτησία από την Ισπανία.
«Δεν έχουμε τίποτα να προσθέσουμε σε ό,τι είπαμε στην καθιερωμένη μεσημεριανή ενημέρωση των δημοσιογράφων», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μίνα Αντρέεβα.
Στη συνέντευξη Τύπου η εκπρόσωπος παρέπεμψε τους δημοσιογράφους σε παλαιότερα σχόλια του προέδρου της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος έχει πει κατ΄ επανάληψη πως η αντιπαράθεση για την ανεξαρτησία της Καταλονίας είναι εσωτερικό θέμα της Ισπανίας.
Σκληρό μήνυμα στην ηγεσία των Καταλανών αποσχιστών έστειλε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ιταλός κεντροδεξιός Αντόνιο Ταγιάνι, σημειώνοντας μέσω Twitter ότι κανείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να αναγνωρίσει αυτή την απόσχιση, καθώς παραβιάζει το σύνταγμα της Ισπανίας και τον καταστατικό χάρτη της Αυτόνομης Επαρχίας της Καταλονίας, που αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου.
Από την πλευρά της η αμερικανική κυβέρνηση τοποθετήθηκε για το θέμα δηλώνοντας ότι στηρίζει την «ενότητα» της Ισπανίας, μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας από το κοινοβούλιο της Καταλονίας, όπως επισημαίνεται σε ένα δελτίο τύπου που εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Η Καταλονία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Ισπανίας και οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τα συνταγματικά μέτρα που λαμβάνει η Ισπανική κυβέρνηση με στόχο να κρατήσει την Ισπανία ισχυρή και ενωμένη», τονίζει στο δελτίο τύπου η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Χέδερ Νάουερτ.
Αντιδράσεις υπήρξαν και από την Ουκρανία που μέσω του υπουργού Εξωτερικών της χώρας Πάβλο Κλίμκιν ανακοίνωσε ότι ούτε αναγνωρίζει ούτε πρόκειται να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Η Τερέζα Μέι εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου τόνισε ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Καταλονίας, όπως έπραξε άλλωστε και η Γαλλία.
Ανησυχία στις αγορές
Το ισπανικό χρηματιστήριο αντέδρασε πτωτικά στο άκουσμα της είδησης ότι η Καταλονία προέβη τελικά στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της, με όλα τα βλέμματα πλέον να είναι στραμμένα στην αντίδραση που θα έχει η Μαδρίτη.
Ειδικότερα ο ισπανικός IBΕΧ υποχωρεί αυτή τη στιγμή κατά 1,9% (από 2% αμέσως μετά την ανεξαρτητοποίηση), στις 10.161,40 μονάδες.
Την ίδια στιγμή, οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ισπανικών ομολόγων κινούνται 4 μονάδες βάσης υψηλότερα στο 1,591% σύμφωνα με το Tradeweb.
Το ευρώ, δείχνει να έχει επηρεαστεί επίσης αρνητικά, με την ισοτιμία έναντι του δολαρίου να υποχωρεί κατά 0,6%, στα 1,1588 δολάρια.
