Ιχνηλάτες της ψυχής των νεκρών
Από τα αρχαία ακόμη χρόνια, φαίνεται πως οι άνθρωποι επιθυμούσαν να επικοινωνούν με τα πνεύματα των νεκρών, καθώς θεωρούσαν πως οι ψυχές γνώριζαν τα μελλούμενα. Στην αρχαιότητα, λοιπόν, και συγκεκριμένα κατά την ρωμαϊκή περίοδο, η νεκυομαντεία (από το νέκυς που σημαίνει νεκρός) η επικοινωνία, δηλαδή των ζωντανών με τους νεκρούς προγόνους τους ή μη, γνώρισε μεγάλη άνθηση. Οι νεκυομάντεις ή ψυχαγωγοί ακολουθούσαν συγκεκριμένη τελετουργία, πάντα με τη χρήση μαγείας, με την οποία καλούσαν την ψυχή του νεκρού από τον ¶δη και στη συνέχεια την συμβουλεύονταν για την πορεία και τις επιλογές που θα έπρεπε να ακολουθήσουν. Τέτοιο παράδειγμα μας δίνει ο Όμηρος στην Οδύσσεια, όταν ο Οδυσσέας επισκέφθηκε την μάγισσα Κίρκη και εκείνη με τη σειρά της τον συμβούλεψε να κατέβει στον ¶δη να βρει την ψυχή του μάντη Τειρεσία και να τον ρωτήσει για το μέλλον του.
Όταν οι κοινωνίες από ειδωλολατρικές εξελίχθηκαν σε χριστιανικές, η νεκυομαντεία θεωρήθηκε μέθοδος αντιχριστιανική και βλάσφημη, γιατί οδηγούσε στη σπίλωση της ψυχής των νεκρών. Κι αυτό γιατί η χριστιανική πίστη πρεσβεύει ότι η ψυχή, αμέσως μετά τον θάνατο, εγκαταλείπει το σώμα (εν μορφή αέρος, πνεύματος ή σκιάς) και ελευθερωμένη πλέον από τις υλικές ανάγκες, αφοσιώνεται σε κάτι ανώτερο. Συνεπώς, με την πάροδο του χρόνου, η χρήση της νεκυομαντείας ξεχάστηκε και πήραν τη θέση της ο πνευματισμός και η παραψυχολογία.
Αυτές οι δύο έννοιες ασχολούνται με το ίδιο αντικείμενο, με τη μόνη διαφορά ότι ο πνευματισμός ασχολείται με κόσμους μη ορατούς σε εμάς, όπου οι κάτοικοί τους προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους του “ζωντανού” κόσμου. Η παραψυχολογία πάλι υποστηρίζει ότι όλα τα μεταφυσικά φαινόμενα προέρχονται από την επίδραση της ψυχής των ανθρώπων του “ζωντανού” κόσμου. Ο πνευματισμός, λοιπόν, μελετά την ύπαρξη πνευματικών όντων, προερχόμενα από παραφυσικά φαινόμενα που χρησιμοποιούν οι ενδιάμεσοι (τα μέντιουμ), τα οποία μελετά η μεταψυχική.
Παραψυχολογία και Πνευματισμός
Στο συγκεκριμένο σημείο, είναι απαραίτητο να επεξηγήσουμε τον ορισμό της μεταψυχικής και με τί ασχολείται, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τον όρο “πνευματισμός”. Μεταψυχική, λοιπόν, ή παραψυχολογία ορίστηκε (συγκεκριμένα το 1905 από τον Σαρλ-Ρομπέρ Ρισέ) η επιστημονική έρευνα που έχει ως στόχο την εξέταση και τη μελέτη παραφυσιολογικών φαινομένων με τη βοήθεια ενός μέντιουμ. Είναι άξιο αναφοράς ότι μεταψυχική δεν σημαίνει απαραίτητα έρευνα πέρα της ψυχικής ζωής, αλλά πέρα από τους φυσικούς και φυσιολογικούς τρόπους με τους οποίους αυτή εκδηλώνεται. Γι’ αυτό το λόγο, η μεταψυχική μελετά δύο είδη φαινομένων, αυτά που θεωρούνται φυσικά και αυτά που θεωρούνται ψυχικά φαινόμενα. Στα φυσικά κατατάσσουμε την τηλεκινησία, την ανύψωση αντικειμένων στον αέρα, τα ακουστικά φαινόμενα και πολλά άλλα. Ενώ, στα ψυχικά κατατάσσουμε την τηλεπάθεια, τη διόραση, τη διαίσθηση, την πρόγνωση και οτιδήποτε παρόμοιο.
Ο πνευματισμός έγινε γνωστός για πρώτη φορά το 1847, όταν ελαβαν χώρα κάποια παραφυσικά φαινόμενα και πιο συγκεκριμένα συνομιλίες με πνεύματα στο σπίτι των αδελφών Kate και Margaret Fox στο Hydesville της Νέας Υόρκης. Οι ίδιες επιβεβαίωσαν ότι επικοινωνούσαν με το πνεύμα ενός νεκρού μικροπωλητή. Στην πορεία της διερεύνησης των φαινομένων αυτών, ο ¶λαν Καρντέκ, με κριτήριο τις συνομιλίες/ επαφές που γίνονταν με τα πνεύματα, κατηγοριοποίησε τα πνεύματα ως εξής: ατελή, αγαθά και καθαρά πνεύματα. Την περίοδο εκείνη έγιναν γνωστά και τα μέντιουμ ή αλλιώς οι ενδιάμεσοι και το φαινόμενο του πνευματισμού πήρε μεγάλες διαστάσεις, καθώς όλο και περισσότερος κόσμος αναζητούσε αυτή τη λύση στα προβλήματά του.
Τα τελευταίο όμως αιώνα (στα μέσα του 20ου) ένα διαφορετικό φαινόμενο απασχόλησε ψυχολόγους και παραψυχολόγους. Η επικοινωνία – αυτή τη φορά – των νεκρών με τους ζωντανούς, χωρίς προηγουμένη ανάκληση ή κάλεσμα των τελευταίων. Μια ομάδα ερευνητών της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών θέλησε να ασχοληθεί με το παραπάνω φαινόμενο, με στόχο να εξακριβώσει εάν η συνείδηση ενός ατόμου προσπαθεί να επιβιώσει και μετά το θάνατό του.
Μας χτυπούν την πόρτα; Μαρτυρίες επικοινωνίας
Το θέμα του τί υπάρχει μετά το θάνατο πήρε μεγάλες διαστάσεις και ο κάθε φορέας υποστήριζε τις απόψεις του. Η εκκλησία έμενε στις απόψεις περί κόλασης και παράδεισου, οι ψυχολόγοι υποστήριζαν ότι όλα αυτά είναι φαντασίες και τερατουργήματα του ανθρώπινου εγκεφάλου λόγω της απώλειας του οικείου προσώπου και οι παραψυχολόγοι δεν έδιναν κάποια σαφή απάντηση, καθώς γνώριζαν μόνο για το φαινόμενο της επικοινωνίας των ζωντανών με τους νεκρούς και όχι το αντίστροφο.
Όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι αναρωτιούνται: τί γίνεται όταν επέλθει ο θάνατος ενός δικού μας ανθρώπου; Πόσο ικανοί είμαστε τελικά να αντιμετωπίσουμε έναν αιφνίδιο θάνατο; Πως αντιδρούμε όταν αυτές οι ψυχές (οι νεκροί) προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί μας; Πρόκειται όντως για προσπάθεια των νεκρών να έρθουν σε επαφή με τους ζωντανούς ή είναι παραίσθηση;
Μετά από τις παραπάνω ανησυχίες, κάποια άτομα (που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους) βρήκαν το θάρρος και εκμυστηρεύτηκαν σε ψυχολόγους και παραψυχολόγους τις δικές τους εμπειρίες. Ανέφεραν σχεδόν όλοι ότι τουλάχιστον δύο με τρεις φορές στη ζωή τους τούς έτυχε μια από τις παρακάτω μεταθανάτιες εμπειρίες, έχοντας τα όνειρα ως κοινό σημείο.
Η Έλεν, 39 χρονών, αφηγείται ότι η θεία της, το συγκεκριμένο βράδυ του συμβάντος βρισκόταν στο νοσοκομείο λόγω αρρώστιας. Η Έλεν, είδε στον ύπνο της την θεία να της λέει: “Σήκω, ήρθε η ώρα να φύγω … ειδοποίησε και τους υπόλοιπους”. Θυμάται ότι ήταν τόσο έντονο το όνειρο που ξύπνησε. Γύρισε και είδε το ρολόι ότι ήταν 03:13 τα ξημερώματα. Δεν έδωσε σημασία. Το επόμενο πρωί, την ειδοποίησαν ότι η θεία της είχε πεθάνει το προηγούμενο βράδυ στις 03:10 τα ξημερώματα.
¶λλοι υποστηρίζουν ότι αισθάνθηκαν την παρουσία των νεκρών δίπλα τους, άσχετα με το χρονικό διάστημα που έχει περάσει από τον θάνατο τους:
Ο Τομ, 40 χρονών, αναφέρει ότι ένα πρωινό τέσσερα χρόνια μετά από τον θάνατο της γυναίκας του, την αισθάνθηκε να βρίσκεται μέσα στο σπίτι τους και συγκεκριμένα απέναντί του, όπως συνήθιζε. Το πιο περίεργο ήταν ότι ο σκύλος τους είχε πάει δίπλα στην καρέκλα που αισθανόταν ότι καθόταν η γυναίκα του και γάβγιζε. Ωστόσο, το πλέον αξιοπερίεργο ήταν ότι και ο γιος του, σε διαφορετική χρονική στιγμή της ίδιας μέρας, αισθανόταν ότι άκουγε χτύπους που προέρχονταν από την κουζίνα και συγκεκριμένα από το χώρο του τραπεζιού.
¶λλοι ανέφεραν ότι μύριζαν το άρωμα του αγαπημένου τους μέσα στο σπίτι και αισθάνονταν κάποιο χέρι να τους ακουμπά:
Η Μαίρη, 14 ετών, έχασε τον πατέρα της από ατύχημα σε ηλικία 5 ετών. Ένα βράδυ (σε ηλικία 14 ετών) ήταν τόσο στεναχωρημένη με κάποιο προσωπικό της πρόβλημα σε σημείο να κλαίει για 2 ώρες. Θυμάται ότι φώναξε και αναζήτησε τον πατέρα της. Μετά από μισή ώρα και όταν πλέον είχε ηρεμήσει αισθάνθηκε κάποιον να την αγκαλιάζει τόσο ζεστά που αισθάνθηκε ασφάλεια, δεν γύρισε γιατί νόμιζε ότι ήταν η μητέρα της που πιθανόν την είχε δει να κλαίει και είχε πάει να την ηρεμήσει. Η Μαίρη φώναξε το όνομα της μητέρας της, μα όταν γύρισε δεν είδε κανέναν δίπλα της. Σηκώθηκε να την ψάξει και όταν την βρήκε στο σαλόνι να βλέπει τηλεόραση, παραξενεύτηκε. Την ρώτησε εάν είχε πάει πριν λίγο στο δωμάτιο της και την είχε αγκαλιάσει, αλλά εκείνη το αρνήθηκε. Όταν γύρισε στο δωμάτιό της, ήταν πολύ έντονη η μυρωδιά της αγαπημένης κολόνιας του πατέρα της.
¶λλοι πάλι ανέφεραν ότι διαισθάνονταν κάποια πράγματα για το νεκρό, ότι έβλεπαν διάφορα σύμβολα, ότι τον έβλεπαν μπροστά τους και πολλά άλλα παρόμοια γεγονότα.
Σε όλες τις παραπάνω περιγραφές, οι άνθρωποι αυτοί δεν ήξεραν εάν έπρεπε να ονομάσουν τους νεκρούς πνεύματα ή φαντάσματα. Οι ερευνητές της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών του Λονδίνου Myers, υποστήριξαν ότι πνεύματα ορίζονται οι ψυχές των νεκρών που καλούνται από τα μέντιουμ, ενώ φαντάσματα αυτά που γίνονται ορατά μόνο από τον παρατηρητή.
Αντίλογος και επιχειρήματα
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι οι ανθρώπινες δυνατότητες μάς είναι σχεδόν άγνωστες. Πιστεύουν ότι όταν κάποιος χάνει ένα δικό του πρόσωπο, είναι λογικό να αντιδρά περίεργα και να αισθάνεται την παρουσία των νεκρών διπλά του, γι’ αυτό και οι περισσότεροι ψυχολόγοι αμφισβητούν την εγκυρότητα των φαινομένων αυτών. Το πιο γνωστό τους επιχείρημα ήταν και είναι, ότι το σύμπαν μας χαρακτηρίζεται από το φαινόμενο του ηλεκτρισμού, καθώς η σύσταση των ατόμων αποτελείται από ηλεκτρόνια, δηλαδή ηλεκτρικά σωματίδια.
Στηριζόμενοι στην εσωτερική διδασκαλία της αρχαίας σοφίας εξηγούν ότι σύμφωνα με τους νόμους της φύσης δεν υφίσταται το θαύμα, παρά μόνο η μαγεία που μας είναι εντελώς άγνωστη και ιδιαίτερα επικίνδυνη εάν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά.
Συγκεκριμένα, ο Δρ Πράις, το 1955, έγραψε ένα άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science και στο οποίο αντιτάχθηκε στις θέσεις της Παραψυχολογίας. Εκτός των άλλων, ανέφερε ότι εάν υφίσταντο τα παρ’ αίσθηση ψυχικά φαινόμενα, τότε αυτά θα ήταν σωτήρια για τον κόσμο κυρίως για την πρόβλεψη καταστροφών. Επίσης, υποστήριξε ότι τα φαινόμενα έρχονται σε αντίθεση με τις σημερινές επιστημονικές γνώσεις και εφόσον δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία, η παραψυχολογία δεν μπορεί να υφίσταται. Τέλος, αναφέρθηκε στη μελέτη του Σόουλ, υποστηρίζοντας ότι ο τελευταίος ακολούθησε λάθος μεθόδους στα πειράματά του και πιθανόν να υπήρξε πρόθεση εξαπάτησης.
Μετά από δεκαεπτά χρόνια συνεχών συγκρούσεων μεταξύ ψυχολόγων και παραψυχολόγων για τα διάφορα πειράματα και την εγκυρότητα αυτών, το 1972 ο Δρ Πράις έγραψε ένα γράμμα στο ίδιο περιοδικό, όπου ανακαλούσε τις απόψεις του για τα πειράματα του Σόουλ.
Στις παραπάνω απόψεις αντιτάχθηκαν γνωστοί ερευνητές και παραψυχολόγοι όπως ο Σαρκό, ο Γάλλος αστρονόμος και φιλόσοφος Κάμιλλος Φλαμμαριόν, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Δουβλίνου Μπάρρετ και πολλοί άλλοι. Όλοι οι παραπάνω ασχολήθηκαν πρώτιστα με το βαθύτερο νόημα των αρχαίων διδασκαλιών ξεκινώντας από την Καββαλά, τη μαγεία και την ερμητική φιλοσοφία που έχει σκοπό την εξερεύνηση της ψυχής και του πνεύματος και εν συνεχεία την κατανόηση του ορατού εκ του αοράτου.
Φυσικά, δεν θα ήταν σωστό να μην αναφερθώ στον άνθρωπο που πρώτος εκείνος ασχολήθηκε με την κατανόηση της ψυχής, του συναισθηματικού και νοητικού επιπέδου αλλά και με την ερμηνεία των νοημάτων και των συμβόλων της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο Φρόυντ, λοιπόν, έδωσε την ώθηση να ασχοληθούμε με την ανάλυση του πνεύματος και της ψυχής.
Ο Samuel Johnson γράφει ότι εμείς οι άνθρωποι σε όλη μας τη ζωή προσπαθούμε να απομακρύνουμε τις σκέψεις περί του θανάτου. Και συμφωνεί ο Πασκάλ στους “στοχασμούς” του ότι εφόσον οι άνθρωποι δεν κατάφεραν να εξαφανίσουν τις αρρώστιες και τον θάνατο, απλά επέλεξαν να μη τον σκέπτονται καθόλου.
Ο Φλαμμαριόν σκιαγραφεί τη ζωή μας ως ένα μονοπάτι σκοτεινό που στα δεξιά και αριστερά του είναι τοποθετημένα σπιτάκια πολύ μικρά με έναν σκοπευτή το καθένα. Σκοπός του σκοπευτή είναι να αδειάσει τις σφαίρες του στα σώματα των περαστικών. ¶λλοι από αυτούς πεθαίνουν νωρίς, ενώ κάποιοι άλλοι πολύ αργότερα.
Ο Ουώλτερ Σκοτ αναρωτιέται εάν η ζωή μας είναι ένα όνειρο και ξυπνάμε την ώρα ακριβώς που πεθαίνουμε. Μήπως ζούμε σε ένα είδος αντικατοπτρισμού, ο οποίος δημιουργεί ψεύτικες εικόνες ή μήπως τελικά αυτές οι εικόνες δεν είναι ψεύτικες, αλλά αντικατοπτρίζουν αυτό που βρίσκεται έξω από τη γη. Κάποιες απαντήσεις από τους αρχαίους πολιτισμούς σίγουρα υπήρχαν, αλλά πιθανότατα να χάθηκαν μαζί με την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας!
Είναι σημαντικό, τέλος, να γίνει κατανοητό ότι εκτός από τους ορθολογιστές επιστήμονες, που δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν, όλοι οι υπόλοιποι (θρησκείες, εσωτερικές σχολές, μεταφυσικοί ερευνητές κλπ.) υποστηρίζουν ότι σε αντίθεση με το σώμα, η ψυχή είναι αθάνατη. Η διαφοροποίησή τους είναι ότι δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τη μετενσάρκωση, δηλαδή η αθανασία της ψυχής είναι ξέχωρο ζήτημα από τη μετενσάρκωση. Η δεύτερη προϋποθέτει την πρώτη, αλλά η πρώτη δεν προϋποθέτει τη δεύτερη.
Κάτι παραπλήσιο βλέπουμε στην ινδική φιλοσοφία, ότι δηλαδή η ψυχή δεν είναι ίση με το πνεύμα, απλά είναι το μέσο με το οποίο το πνεύμα “κατεβαίνει” στον κόσμο των “ζωντανών”. Η ψυχή άλλοτε επιλέγει το σώμα και άλλοτε το πνεύμα, μέχρι να φτάσει εκείνη η στιγμή που το ανθρώπινο σώμα θα αποβιώσει και θα συνεχίσει ελεύθερη το ταξίδι της, μέχρι να φτάσει στο ανώτατο σημείο όπου θα απορροφηθεί τελείως από το άυλο και αιώνιο πνεύμα.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι γίνεται σύνθεση των στοιχείων από πειράματα που έχουν στην κατοχή τους και από πειράματα που έχουν δρομολογηθεί να λάβουν χώρα στο μέλλον και για τα οποία δεν ήρθε ο καιρός να γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό. Συμβουλεύουν, λοιπόν, να κρατήσουμε όλοι στο μυαλό μας τα ερωτήματα αυτά και ίσως κάποια μέρα να φτάσουμε στο σημείο να δούμε ότι η επόμενη μεγαλύτερη επανάσταση θα λάβει μέρος στην εσωτερική και όχι στην εξωτερικευμένη πλευρά μας!