22/01,2021 - 
ΠΕΖΟΣ ΛΟΓΟΣ 
Ioanna X
ΠΕΖΟΣ ΛΟΓΟΣ Ioanna X “Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρους”
“Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρους” (1962) είναι ίσως το σπουδαιότερο μυθιστόρημα του πολυβραβευμένου Μεξικανού συγγραφέα Κάρλος Φουέντες και ένα από τα σημαντικότερα έργα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας.
Ένα βιβλίο σε ταξιδεύει και στον χρόνο και στον χώρο, είναι σαν ένα μαγικό ελατήριο που με τις κινήσεις του εκτοξεύεσαι. Όχι βέβαια ένα οποιοδήποτε βιβλίο, αλλά ένα βιβλίο σαν το “Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρουζ” του Κάρλος Φουέντες.
Θα αναφέρω αρχικά ότι μέσα στις σελίδες του φαίνεται το … Μεξικό, η ιστορία αυτής της πολύπαθης χώρας με τις εμφύλιες συρράξεις, η μεξικάνικη επανάσταση και η διάδοχη κατάσταση. Αναδύεται η μεξικάνικη επιμειξία ανάμεσα σε τρεις φυλές: την ισπανική, την ινδιάνικη και την αφρικανική.
Αυτή όμως η επιμειξία υπήρξε αποτέλεσμα βιασμού κι όχι ειρηνικής συνύπαρξης, γι΄ αυτό και την μεξικάνικη κουλτούρα την διαποτίζει η λέξη: la chingada… Μια λέξη που δηλώνει την βιασμένη μητέρα, η οποία όμως ασκεί κι αυτή με τη σειρά της βία στα παιδιά της…αναπαραγωγή της βίας…και η έκκληση: …ας πάψει η λέξη αυτή να είναι η απάντησή μας και η μοίρα μας…
Ο κεντρικός ήρωας, ο Αρτέμιο Κρουζ, είναι νόθος γιος ενός Ισπανού γαιοκτήμονα και μιας σκλάβας με αφρικανική και ινδιάνικη καταγωγή. Ξεκινά στην αρχή από την πλευρά των θυμάτων, παίρνει μέρος στην μεξικανική επανάσταση. Στην πορεία όμως αλλάζει στρατόπεδο, προδίδει τις ιδέες του και περνά στην πλευρά των εκμεταλλευτών, γίνεται πανίσχυρος.
Μια σχιζοφρενική περίπτωση ο Αρτέμιο Κρουζ, διχασμένος ανάμεσα στην βία και το όνειρο, όπως ακριβώς και το Μεξικό…
Από το μυθιστόρημα θέλω να επισημάνω την αφηγηματική του πρωτοτυπία, που χάνεται όμως στα μετέπειτα έργα του Κάρλος Φουέντες. Αυτή η πρωτοτυπία, λοιπόν, έγκειται στην εναλλαγή τριών αφηγηματικών προσώπων:α) πρωτοπρόσωπη αφήγηση.
Ο Αρτέμιο Κρουζ κάπου στο 1960 βαδίζει προς το θάνατο, μια αφήγηση υποκειμενική. β) δευτεροπρόσωπη αφήγηση. Ο ετοιμοθάνατος Αρτέμιο Κρουζ απευθύνεται στον εαυτό του, αλλά κλείνει το μάτι και στον αναγνώστη, σε μια πορεία αυτοκριτικής. γ) τριτοπρόσωπη αφήγηση, η ζωή του Αρτέμιο Κρουζ εξιστορείται από έναν παντογνώστη αφηγητή με πολλές αναδρομές.
Πολυπρόσωπο και πολυεπίπεδο το εγχείρημα του συγγραφέα, αντάξιο για να διεισδύσει στα μύχια της ψυχής του ήρωα, αλλά και του Μεξικού.