Έφυγε’ ο μεγάλος σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος
Φτωχότερος ο κόσμος των Τεχνών με το θάνατο του σπουδαίου σκηνοθέτη Νίκου Κούνδουρου.
Τον περασμένο Δεκέμβριο γιόρτασε με φίλους τα γενέθλιά του (έκλεινε τα 90), χθες νωρίς το απόγευμα έφυγε από τη ζωή ανάμεσα σε αγαπημένα του πρόσωπα, την οικογένειά του, τα παιδιά του, τη σύζυγό του, κριτικό θεάτρου, Σωτηρία Ματζίρη. Στην πρώτη κιόλας σελίδα του «Ημερολογίου» του, που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τίτλο «Μνήμη απειθάρχητη» (εκδ. Αγρα), γράφει: «Είμαι άραγε σε κάποιο άγνωστο σημείο ή στο τέλος του ταξιδιού; (…) Μετρώ την ιστορία του τόπου μου και αφήνω στη μέση μια αφήγηση, και πιάνω μια άλλη που θα την αφήσω κι αυτή στη μέση, σαν τα ριζίτικα τραγούδια της Κρήτης – οι τραγουδιστάδες δεν λένε ποτέ τον τελευταίο στίχο γιατί ό,τι τελειώνει έχει πεθάνει».
Ηταν δύσκολος άνθρωπος ο Νίκος Κούνδουρος, όσο και γενναιόδωρος, χαρισματικός, είρων, πολεμοχαρής. Υποστήριζε μέχρις εξαντλήσεως τις θέσεις και απόψεις του για την τέχνη και την πολιτική. Ηταν όμορφος και μεγαλοπρεπής ως παρουσία. Εργαζόταν με πάθος είτε γύριζε ταινίες είτε ζωγράφιζε ή έκτιζε σπίτια με τα χέρια του. Ενας πλαστουργός του κινηματογράφου και της ζωής. Του άρεσε να πλάθει τα υλικά, όπως και τους ανθρώπους.
Και μόνο τον «Δράκο» να είχε γυρίσει (1956) θα είχε εξασφαλίσει αιώνια φήμη. Αυτή η ταινία–τομή στην ελληνική κινηματογραφία ήταν μια ευτυχής συνάντηση σημαντικών δημιουργών (Ιάκωβος Καμπανέλλης, Μάνος Χατζιδάκις, Τάσος Ζωγράφος, Ντένη Βαχλιώτη). Αυτή η ταινία που εξελίχτηκε σε σταθμό ξεκίνησε ως μεγάλη εμπορική αποτυχία.
Ακολούθησαν “Οι παράνομοι” (1958), «Το ποτάμι» (1959), «Μικρές Αφροδίτες» (1963), «Το πρόσωπο της Μέδουσας» (1967), «Τα τραγούδια της φωτιάς» (1974), «1922» (1978) κ.ά.
Ο Ν. Κούνδουρος αντιπροσώπευσε τον ελληνικό κινηματογράφο πολλές φορές στο εξωτερικό, όπως στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας το 1953 και 1956, στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1958, 1963 και 1967.
Τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Βερολίνου το 1963 για την ταινία «Μικρές Αφροδίτες» καθώς και για την ταινία του «Το ποτάμι» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1959.
Ειδικότερα για την ταινία «Μικρές Αφροδίτες» τιμήθηκε και με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.
Ο Νίκος Κούνδουρος γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά οι γονείς του τον μετέφεραν στην Κρήτη ώστε να γραφτεί στα δημοτολόγια του Αγίου Νικολάου στις 15 Δεκεμβρίου του 1926. Ηταν γιος του δικηγόρου και πολιτικού Ιωσήφ Κούνδουρου. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην ΑΣΚΤ. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και μετά τον πόλεμο εξορίστηκε στη Μακρόνησο. Πέθανε χθες, σε ηλικία 91 ετών, έχοντας μια πλούσια ζωή σε έργο, φίλους, βραβεία και αναγνώριση.
Τόσο η ελληνική όσο και η γαλλική και αγγλική τηλεόραση έχουν προβάλει κατ’ επανάληψη ταινίες του Κούνδουρου.
Σημειώνεται επίσης, πως αντίγραφα (κόπιες) πολλών ταινιών του βρίσκονται στο Ευρωπαϊκό Μουσείο Κινηματογράφου, στη Γαλλική Ταινιοθήκη καθώς και στο Μητροπολιτικό (Μητροπόλιταν) Μουσείο της Νέας Υόρκης.