Ορίζοντες Τέχνης

Βρετανοί επιστήμονες ανέπτυξαν μία τεχνική που καταγράφει και αρχειοθετεί τις μυρωδιές που αναδίδουν τα πολυκαιρισμένα βιβλία, θεωρώντας ότι και αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται ως σημαντικό τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ο λεγόμενος «Τροχός Οσμών Ιστορικών Βιβλίων», που δημιούργησαν ερευνητές του University College του Λονδίνου (UCL), συνδυάζει δύο στοιχεία για κάθε παλαιό βιβλίο: μία χημική ανάλυση των οργανικών πτητικών ουσιών που προσδίδουν στο βιβλίο τη χαρακτηριστική οσμή του, καθώς και μια περιγραφή της μυρωδιάς που κάνουν οι επισκέπτες όταν το μυρίζουν.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Σεσίλια Μπέμπριτζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Heritage Science”, δήλωσαν ότι «από κοινού επιστήμονες και ιστορικοί πρέπει να αρχίσουν να ταυτοποιούν, να αναλύουν και να αρχειοθετούν τις μυρωδιές που έχουν πολιτιστική σημασία, όπως το άρωμα των παλαιών βιβλίων στις ιστορικές βιβλιοθήκες. Ο ρόλος των οσμών στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά, δεν έχει συστηματικά εξερευνηθεί μέχρι σήμερα».

Όπως έδειξαν τα πειράματα, οι επισκέπτες συνήθως περιγράφουν τις οσμές της βιλιοθήκης ως «ξύλινες» (100% των επισκεπτών), «καπνιστές» (86%) και «γήινες» (71%). ‘Αλλοι χαρακτηρισμοί της οσμής είναι ότι θυμίζει σοκολάτα, καφέ ή βανίλια, ενώ σε μερικούς θυμίζει ψάρια, ξύδι ή βρωμερές κάλτσες.

Η ένταση των οσμών συνήθως θεωρείται «έντονη» ή «πολύ έντονη». Πάνω από το 70% θεωρούν τις οσμές ευχάριστες, το 14% ελαφρώς ευχάριστες και το 14% ουδέτερες.

Σύμφωνα με τη Μπέμπριτζ, η νέα μέθοδος μπορεί να αξιοποιηθεί ως διαγνωστικό εργαλείο από τους συντηρητές, δίνοντάς τους χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση ενός βιβλίου ή άλλου παλαιού αντικειμένου. Οι ερευνητές θεωρούν ότι ορισμένες τουλάχιστον μυρωδιές πρέπει να προστατευθούν και να διατηρηθούν (ίσως πάντως όχι οι «βρωμερές κάλτσες»…).