Ορίζοντες Τέχνης

Η Henriette-Rosine Bernard , η γνωστή Σάρα Μπερνάρ εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στο Παρίσι το 1884. Η Σάρα ήταν η εξώγαμη κόρη μιας Ολλανδής πόρνης. Η μητέρα της άφησε το μωρό σ’ ένα μοναστήρι και συνέχισε τη ζωή της. Από μικρή με τη χάρη και το νάζι της, προκαλούσε την προσοχή και τη συμπάθεια όλων. Ενώ η μικρή αποφασίζει να γίνει καλόγρια, ο δούκας του Morny ένας μόνιμος πελάτης της μητέρας της, θεωρεί ότι η μικρή είχε ταλέντο στο θέατρο και στα 16 της, τη γράφει στο Ωδείο του Παρισιού, το οποίο ηΣάρα θα παρατήσει λίγο αργότερα. Η θεατρικότητα στις κινήσεις της, πάλι χάρη στην παρέμβαση του δούκα του Morny θα της δώσει στα 18, τον πρώτο της ρόλο στην κομεντί Φρανσέζ. Το 1863 μετά από διαπληκτισμό θα χαστουκίσει ένα συνάδελφό της και θα προσχωρήσει σε άλλο θίασο. Τότε μένει έγκυος απ τον πρίγκηπα του Ligne και αποφασίζει να γίνει μητέρα. Τρία χρόνια αργότερα αρχίζει τη συνεργασία της με το θέατρο Οντεόν και αποκτά φήμη. Μόλις ξεσπά ο γαλλογερμανικός πόλεμος οργανώνει στρατιωτικό νοσοκομείο μέσα στο θέατρο και περιθάλπει τραυματίες. Μετά τον πόλεμο η «θεϊκή» Σάρα αρχίζει να γοητεύει τους πάντες και η καριέρα της φτάνει στα ύψη. Το 1880 είναι ήδη κορυφαίο όνομα στη Γαλλία, έχει το δικό της θίασο. Μια διαφωνία όμως με το διευθυντή του θεάτρου την οδήγησε στην πρώτη της περιοδεία στις ΗΠΑ. Κέρδισε εύκολα τις εντυπώσεις σε Ευρώπη και Αμερική. Η φήμη της έφτασε μέχρι την Εγγύς Ανατολή.

Στο Παρίσι έπαιξε στα μεγαλύτερα θέατρα μαγεύοντας το κοινό. Ήταν σίγουρα η μεγαλύτερη ντίβα του Παρισιού με μεγάλη της αντίπαλο την Ελεονόρα Ντούζε. Ανάμεσα στους θαυμαστές της ήταν και μερικοί απ τους σπουδαιότερους συγγραφείς. Ο Αλέξανδρος Δουμάς, ο Γκιστάβ Φλομπέρ και ο Μαρσέλ Προυστ. Ο Δουμάς  κάποτε την είχε αποκαλέσει ψεύτρα αλλά δεν σταμάτησε ποτέ να τη θαυμάζει. Στενός της φίλος ήταν ο Βίκτωρ Ουγκώ. Κέρδισε εύκολα τους κριτικούς και την αγάπη του κόσμου. Το μεγαλύτερο ατού της ήταν ο ερωτισμός της. Έπαιζε τολμηρά χωρίς να προκαλεί. Εκεί κέρδιζε. Διάσημες ήταν οι λιποθυμίες της όπως και οι καυγάδες της με τους διευθυντές των θεάτρων. Είχε πάντα δίπλα της θαυμαστές και μικρότερους γοητευτικούς εραστές. Αρχές του 20ου αιώνα, αρχίζει να εμφανίζεται στον κινηματογράφο. Παίζει στον Άμλετ, στην Τόσκα και σε πολλές μεγάλες παραγωγές.

Η Σάρα Μπερνάρ παντρεύτηκε τον κατά 11 χρόνια μικρότερό της Πειραιώτη Αριστείδη Δαμαλά (Ζακ Δαμαλά). Έτσι λόγω του συζύγου της, ήρθε και στην Ελλάδα και εμφανίσθηκε σε παράσταση στο Νέο Φάληρο. Φυσικά ο άντρας της δεν ήταν ο μοναδικός στη ζωή της και οι κακές φήμες για τους προηγούμενους, δημιουργούσαν πολλά προβλήματα. Η αδυναμία του Αριστείδη στις ουσίες και κυρίως στη μορφίνη, χειροτέρευαν τη σχέση τους και οδήγησαν στο χωρισμό. Η Σάρα επέστρεψε στο Παρίσι και στην παλιά της ζωή. Του Αριστείδη του στοίχισε πολύ ο χωρισμός τους. Συνέχισε τη μορφίνη που τον οδήγησε λίγα χρόνια αργότερα στο θάνατο. Σίγουρα η φήμη της Σάρας για τους χίλιους εραστές ήταν κακοήθεια του κόσμου. Ένας πάντως απ τους διάσημους έρωτές της ήταν και ο Εδουάρδος της Αγγλίας. Με τον άντρα της ωστόσο δεν πήραν ποτέ διαζύγιο.

Ο Ζακ έκανε πολλές σχέσεις στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τη Σάρα. Μια από τις γυναίκες που γνώρισε έμεινε έγκυος. Όταν γεννήθηκε το παιδί η μητέρα του το έβαλε σε ένα καλάθι και το άφησε έξω απ την πόρτα της Σάρας με ένα σημείωμα που έλεγε, ότι το παιδί είναι του άντρα της, αφού δεν είχαν πάρει διαζύγιο. Έξαλλη η Σάρα Μπερνάρ απειλούσε να ρίξει το παιδί στο Σηκουάνα. Το παιδί το έσωσε ένας φίλος του Δαμαλά, ο Basil Zaharoff που μεσολάβησε ώστε να δοθεί σε θετή οικογένεια. Το μωρό ήταν η Τερέζα Δαμαλά. Ο πατέρας της δεν έμαθε ποτέ την ύπαρξή της. Η Τερέζα όταν θα μεγάλωνε θα γινόταν ερωμένη του Ίωνα Δραγούμη, θα γνώριζε τον Πικάσο, τον Κοκτώ, το Βενιζέλο, το Μουσολίνι, τον Κεμάλ. Αποκορύφωμα ήταν η σχέση της με το Χέμινγουέι. Την ιστορία της Τερέζας την έκανε μυθιστόρημα ο Φρέντυ  Γερμανός.

Η αρχή του τέλους

Σε μια περιοδεία της στη Βραζιλία η Σάρα τραυματίστηκε. Ήταν ένας τραυματισμός σοβαρός. Δέκα χρόνια αργότερα. η γάγγραινα οδήγησε στον ακρωτηριασμό του ποδιού της. Λέγεται ότι αρνήθηκε προσφορά κάποιου θαυμαστή της να αγοράσει το ακρωτηριασμένο πόδι της έναντι του ποσού των 10.000 δολλαρίων. Έχει ήδη ξεσπάσει ο Α Παγκόσμιος, όταν επισκέπτεται τους στρατιώτες στο μέτωπο με το αναπηρικό καροτσάκι. Συνεχίζει παρά την αναπηρία της να έχει απαράμιλλη γοητεία. Έτσι με την προσθήκη πρόσθετου μέλους επιστρέφει στους μεγάλους ρόλους στο θέατρο. Μια γυναίκα μύθος σε ό,τι κι αν έκανε. Προκαλούσε ακόμη και με την καθημερινή της ζωή. Φήμες έλεγαν ότι κοιμόταν σε φέρετρο. Λάτρευε τα ζώα και είχε πολλά σκυλιά, μαϊμούδες ακόμα και μια σαύρα που είχε πάντα κοντά της. Μόλις αρχίζει να δύει το άστρο της η Σάρα Μπερνάρ φεύγει απ τη ζωή στις 26 Μαρτίου 1923.

Σχόλια

σχόλια