Ορίζοντες Τέχνης

Η Σαπφώ θεωρείται η σημαντικότερη λυρική ποιήτρια της αρχαιότητας. Έγραψε το έργο της στη λεσβιακή διάλεκτο. Είχε παντρευτεί τον Κερκύλα, με τον οποίο είχαν απέκτησε μία κόρη την Κλεΐδα. Σύμφωνα με περιγραφές ήταν μικρόσωμη, μελαχρινή («μικρά και μέλαινα») και χαρούμενη γυναίκα. Ήταν σύγχρονη του Αλκαίου του Πιττακού και του Σόλωνος του μεγάλου νομοθέτη που την λάτρευε.

Γεννήθηκε στην Ερεσό της Λέσβου το 630 π.Χ. και πέθανε το 570 π.Χ. Υπήρξε η διασημότερη Ελληνίδα γυναίκα, όσο ζούσε όλη η Ελλάδα την τιμούσε. Για την προσφορά της στα γράμματα και τις τέχνες υμνήθηκε από αρχαίους σοφούς. Ο Σωκράτης την ονόμαζε ”η ωραία” ο Πλάτων την ύμνησε ως «σοφή» και «δέκατη Μούσα», «Εννέα τινές φασιν τας μούσας είναι. Εγώ δε φημί Λεσβίαν Μούσαν την δεκάτην.» ο Ανακρέων «ηδυμελή», ο Λουκιανός «μελιxρόν καύχημα Λεσβίων» ο Στράβων «θαυμαστόν τέρας» και ο Ιουλιανός «θηλυκό Όμηρο» και «τιμή Λεσβίων γυναικών», Ο Οράτιος αναφέρει ότι ακόμα και οι νεκροί στον κάτω κόσμο ακούν τα τραγούδια της με θαυμασμό σε ιερή σιγή. Η Σαπφώ έγραψε ερωτικά ποιήματα, ύμνους στους θεούς και τραγούδια του γάμου. Tα ποιήματα της τα μελοποιούσε και τα τραγουδούσε παίζοντας το έγχορδο μουσικό όργανο ”Άρπα”.

Για την Σαπφώ όλα τα πάθη, οι πόθοι, οι ζήλειες και χωρισμοί δεν είναι παρά ύμνοι στον έρωτα και στο πάθος. Η ποίησή της εκφράζει έντονο ερωτισμό και λυρισμό.

Επειδή η Σαπφώ κατηγορήθηκε άδικα ότι είχε ομοφυλοφιλικές σχέσεις με τις μαθήτριές της, η λέξη του ονόματος της απέκτησε νέα σημασία και χρησιμοποιείται διεθνώς για τον χαρακτηρισμό της ομοφυλόφιλης γυναίκας.

Ένας θρύλος αναφέρει ότι ο Θάνατος της Σαπφούς συνέβη στην Λευκάδα. Λέγεται ότι απογοητευμένη επειδή ο αγαπημένος της Φάωνας αρνήθηκε τον έρωτά της, πήδηξε στο ακρωτήριο του Λευκάτα στη Λευκάδα στη θάλασσα και πνίγηκε. Επειδή όμως η Σαπφώ πέθανε σε ηλικία 60 περίπου ετών ο θρύλος αυτός πρέπει να θεωρηθεί υπερβολικός. Πιθανότατα πρόκειται για παρερμηνεία κάποιου ποιήματός της, όπου η Σαπφώ εξυμνεί την ομορφιά του Φάωνα. Μετά τον θάνατό της στην πατρίδα της Λέσβο έκοψαν νόμισμα με τη μορφή της και στήθηκαν αγάλματά της.

“Σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας τη σκέψη,
σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει.
Ήρθες, καλά που έκανες, που τόσο σε ζητούσα,
δρόσισες την ψυχούλα μου, που έκαιγε ο πόθος.

Κι από το γάλα πιο λευκή,
απ’ το νερό πιο δροσερή,
κι από το πέπλο το λεπτό πιο απαλή.
Από το ρόδο πιο αγνή,
απ’ το χρυσάφι πιο ακριβή,
κι από τη λύρα πιο γλυκειά, πιο μουσική.

Πάει καιρός που κάποτε σ’ αγάπησα, Ατθίδα,
μα τότε μου ‘μοιαζες μικρό κι αθώο κοριτσάκι.
Συ που μαγεύεις τους θνητούς, παιδί της Αφροδίτης,
απ’ όλα το καλύτερο εσύ ‘σαι το αστέρι”.

Σχόλια

σχόλια