ΠΕΖΟΣ ΛΟΓΟΣ 
Anna Xatzimixali Στη Svetlana Alexievich το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015
Η Λευκορωσίδα Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (Svetlana Alexandrovna Alexievich) τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015, ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία. Δημοσιογράφος και συγγραφέας, τιμάται για «το πολυφωνικό της έργο, μαρτυρία για τα δεινά και το θάρρος στην εποχή μας», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ακαδημίας.
Η Αλεξίεβιτς είναι η συγγραφέας συνταρακτικών βιβλίων για την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ, και τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, απαγορευμένων στη χώρα της .
Το έργο της 67χρονης δημοσιογράφου και συγγραφέως βασίζεται στη σύνθεση υπομονετικά συγκεντρωμένων μαρτυριών και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και εκδοθεί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το τελευταίο της βιβλίο μεταφρασμένο στα γαλλικά, “Το Τέλος του Κόκκινου Ανθρώπου ή Εποχή του Τέλους των Ψευδαισθήσεων”, τιμήθηκε με το βραβείο δοκιμίου Medicis 2013. Η συγγραφέας συνθέτει σε αυτό, 20 χρόνια μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, ένα αμείλικτο πορτρέτο του “homo sovieticus”.
Γεννημένη στο 1948 στη δυτική Ουκρανία, απόφοιτος της σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Μινσκ, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς εργάστηκε τη δεκαετία του ΄70 στην εφημερίδα Selskaia Gazeta, την εφημερίδα των σοβιετικών κολχόζνικων.
Τότε ξεκίνησε να μαγνητοφωνεί μαρτυρίες γυναικών που είχαν πολεμήσει κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με βάση αυτές θα γράψει το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Ο Πόλεμος δεν έχει Πρόσωπο Γυναίκας.
“Ολα όσα ξέραμε για τον πόλεμο τα είχαν διηγηθεί άνδρες…Γιατί οι γυναίκες που έχουν τόσο καλά κρατήσει τη θέση τους σε αυτόν τον ανδρικό κόσμο δεν έχουν πει ποτέ τη δική τους ιστορία, δεν έχουν εκφράσει τα λόγια και τα συναισθήματά τους;΄” αναρωτιόταν τότε.
Το βιβλίο επικρίθηκε διότι “διέλυε την ηρωική εικόνα της σοβιετικής γυναίκας”, δεν εκδόθηκε παρά το 1985 κατά την εποχή της Περεστρόικα και την έκανε αμέσως γνωστή στη Σοβιετική Ενωση και στο εξωτερικό.
Εκτοτε, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς χρησιμοποίησε τον ίδιο τρόπο για τη συγγραφή των μυθιστορημάτων της που ανήκουν στην τεκμηριωτική πεζογραφία, συλλέγοντας επί χρόνια μαρτυρίες ανθρώπων που είχαν ζήσει συγκλονιστικές εμπειρίες, είτε επρόκειτο για σοβιετικούς στρατιώτες που επέστρεφαν από το Αφγανιστάν (Μολυβένιοι Στρατιώτες ) ή ανθρώπους που είχαν κάνει απόπειρες αυτοκτονίας (Γοητευμένοι από τον Θάνατο).
“Ζούμε μαζί θύτες και θύματα. Τους θύτες δύσκολα τους βρίσκουμε. Τα θύματα, είναι η κοινωνία μας, είναι πάρα πολλά”, λέει η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Μετά την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ το 1986, εργάζεται για περισσότερα από δέκα χρόνια για το Τσερνόμπιλ: Ενα Χρονικό του Μέλλοντος, ένα συγκλονιστικό βιβλίο που βασίζεται στις μαρτυρίες των χιλιάδων ανθρώπων που εργάστηκαν μετά την τραγωδία για τη διευθέτηση του χώρου και το σφράγισμα του πυρηνικού σταθμού.
Το βιβλίο αυτό είναι απαγορευμένο στη Λευκορωσία, μία από τις περισσότερο πληγείσες χώρες, όπου το θέμα αποτελεί ταμπού.
H φετεινή νικήτρια είναι η 14η γυναίκα που βραβεύεται με το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Οι προηγούμενες ήταν η καναδέζα Αλις Μονρό (2013), η ρουμάνα Χέρτα Μίλερ (2009), η βρετανίδα Ντόρις Λέσινγκ (2007), η αυστριακή Ελφρίντε Γιέλινεκ (2004), η πολωνέζα Βισλάβα Ζιμπόρσκα (1996), η αμερικανίδα Τόνι Μόρισον (1993), η νοτιοαφρικανή Ναντίν Γκόρντιμερ (1991), η γερμανοεβραία Νέλυ Σακς, που μοιράστηκε το βραβείο 1966, η Χιλιανή Γκαμπριέλα Μιστράλ, η αμερικανίδα Πέρλ Μπάκ (1938), η δανέζα Ζίγκριντ Ουντσετ (1928), η ιταλίδα Γκράτσια Ντελέντα (1926) και η σουηδέζα Σέλμα Λάγκερλοφ (1909).
Ο νεώτερος βραβευθείς με το Νομπέλ Λογοτεχνίας ήταν ο Ρουντγιαρντ Κίπλινγκ, 42 ετών το 1907 και η γηραιότερη ήταν η Ντόρις Λέσινγκ, 88 ετών το 2007. Ο μέσος όρος ηλικίας των βραβευθέντων με το Νομπέλ Λογοτεχνίας είναι τα 64 χρόνια.